Obaveze bračnih partnera nakon prestanka bračne zajednice
Član 253. Porodičnog zakona FBiH („Sl. novine FBiH“ 35/05 i 41/05)
Član 423. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima (Službeni list RBiH br. 2/92, 13/93 i 13/94, Službene novine FBiH br. 29/03, dalje: ZOO)
Pitanje:
„Može li jedan suvlasnik prema drugom suvlasniku postavljati obligacione zahtjeve koji se tiču njegovog suvlasničkog dijela, odnosno može li tražiti isplatu duga koji se odnosi na novčana sredstva koja jedan suvlasnik dobije kao kredit i koja su utrošena u kupovinu i stvaranje suvlasničke zajednice, a koje samostalno otplaćuje, kao i isplatu duga na ime komunalnih obaveza nekretnine u suvlasništvu, u situaciji kada računi za komunalne usluge glase samo na jednog suvlasnika?“
Iz obrazloženja:
„Pogrešan je zaključak nižestepenih sudova da u ovom slučaju postoji samo obligacionopravni odnos između bračnih supružnika i davaoca kredita, te da se navedeni zahtjev tužitelja treba isključivo raspravljati sa aspekta tog odnosa.
Suprotno navedenom, u konkretnom slučaju radi se o imovinskim odnosima između samih bračnih supružnika, povodom novčanih sredstava koja je jedan bračni supružnik dobio kao kredit i koja su utrošena za kupovinu stana kao njihove zajedničke imovine, a koje su bili obavezni zajednički otplaćivati. Uplata rate kredita predstavlja dug koji tereti oba bračna supružnika. Bračni supružnik koji, nakon prestanka bračne zajednice, nastavi samostalno otplaćivati stambeni kredit, ima pravo na obligacionopravni zahtjev prema drugom bračnom supružniku, jer su u pitanju imovinski odnosi bračnih supružnika u smislu odredbi člana 253. Porodičnog zakona FBiH.
Prema odredbi člana 423. stav 1. ZOO-a, dužnik koji je ispunio obavezu ima pravo zahtijevati od svakog sadužnika da mu naknadi dio obaveze koji pada na njega, zbog čega je pogrešan zaključak nižestepenih sudova kojim je odbijen tužbeni zahtjev. Naime, sudska praksa stoji na stanovištu da kada je neka stvar pribavljena kreditom za vrijeme trajanja bračne zajednice, ona ostaje bračna stečevina, a supružnik koji je sam iz svojih sredstava vratio ostatak kredita stiče regresno pravo prema drugom supružniku.
Iz činjeničnih utvrđenja nižestepenih sudova proizilazi da je tužitelj, za period od novembra 2019. godine do aprila 2020. godine, izvršio uplatu rate kredita, što je bila obaveza tužene, kao i da je platio sve troškove komunalija za stan koji je u spornom periodu koristila i tužena. Stoga je revizija tužitelja usvojena, obje nižestepene presude su preinačene i usvojen je tužbeni zahtjev tužitelja, primjenom odredbe člana 250. stav 1. ZPP-a...“
Sentenca:
Kada je neka stvar pribavljena kreditom za vrijeme trajanja bračne zajednice, ona ostaje bračna stečevina, a supružnik koji je sam iz svojih sredstava vratio ostatak kredita stiče regresno pravo prema drugom supružniku.
Presuda Vrhovnog suda FBiH, broj: 25 0 Mal 051699 21 Rev od 07.11.2023. godine
