Zakon o porezu na dobit Brčko distrikt BiH
("Službeni glasnik Brčko distrikta Bosne i
Hercegovine", br. 17/2022 - prečišćen tekst i 38/2022)
DIO PRVI - OSNOVNE ODREDBE
Član 1
(Predmet)
Ovim zakonom propisuje se pravni okvir za oporezivanje dobiti pravnih lica sa sjedištem u Brčko distriktu Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: “Distrikt”), poslovnih jedinica pravnih lica na teritoriji Distrikta čije je sjedište u Federaciji BiH i Republici Srpskoj (u daljnjem tekstu: “entiteti”) i stranih pravnih lica koja ostvaruju prihod u Distriktu.
Član 2
(Definicije)
Izrazi koji se koriste u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
a) “pravno lice” je lice koje je registrovano za obavljanje djelatnosti s ciljem sticanja dobiti u skladu sa zakonima Distrikta;
b) “poslovna jedinica” je organizacioni dio pravnog lica koji obavlja dio registrovane djelatnosti pravnog lica na teritoriji entiteta, kao i organizacioni dio pravnog lica koji ima sjedište u entitetima, a obavlja poslovanje na teritoriji Distrikta;
c) “strano pravno lice” je pravno lice koje ima sjedište u inostranstvu;
d) “udruženje za zajedničku poslovnu djelatnost” je udruženje od dva do deset pravnih lica koja se ugovorno udružuju za obavljanje zajedničke poslovne djelatnosti;
e) “tržišna cijena” je iznos koji bi nepovezani kupac platio nepovezanom prodavcu, u isto vrijeme i na istom mjestu, za istu ili sličnu robu ili usluge, u uslovima slobodne konkurencije;
f) “kamata” je iznos koji treba da se plati u novcu ili naturi za korištenje novca, bilo da se plaća obaveza po dugu, depozitu ili u skladu s finansijskim ugovorom o najmu, prodaji na otplatu ili nekoj drugoj vrsti prodaje na odloženo plaćanje uz uključivanje instrumenata koji osiguravaju ekvivalent kamate;
g) “akcija” je papir od vrijednosti, koja predstavlja udio akcionara u osnovnom kapitalu akcionarskog društva;
h) “akcionar” je pravno ili fizičko lice koje je vlasnik akcija u akcionarskom društvu;
i) “dividenda” je dio neto dobiti koja se, po odluci organa upravljanja, raspodjeljuje vlasnicima akcija;
j) “povezana lica” su lica između kojih postoji jedan od sljedećih odnosa:
1) fizičko lice je povezano s pravnim licem ukoliko fizičko lice posjeduje, neposredno ili posredno, najmanje 10% akcija u pravnom licu;
2) pravno lice je povezano s drugim pravnim licem ukoliko posjeduje, neposredno ili posredno, najmanje 10% akcija u akcionarskom društvu, odnosno udio vlasništva od najmanje 10% u kapitalu drugog oblika preduzeća;
3) fizičko lice posjeduje akcije koje posjeduje njegov ili njen bračni drug, djeca, usvojenici, roditelji, braća i sestre, djed i baka i unučad;
k) “osnovica imovine” je cijena koštanja ili nabavna cijena neke imovine i koristi se za izračunavanje dobiti i gubitka od prodaje ili transfera imovine i u svrhu amortizacije;
l) “usklađena osnovica imovine” je osnovica umanjena za amortizaciju i uvećana za troškove investiranja i druge troškove koji se ne odbijaju, a koji povećavaju vrijednost imovine;
m) “kapitalna dobra” su imovina koja se amortizuje, a koju koristi pravno lice u svrhu obavljanja djelatnosti;
n) “investiciono dobro” je svako dobro ili imovina koju pravno lice nabavi ili drži, a koje mu ne služi za obavljanje samostalne djelatnosti, osim:
1) zaliha,
2) imovine koja se drži za prodaju kupcima u skladu s poslovnom djelatnošću,
3) kapitalne imovine koja se amortizuje,
4) zgrada koje se koriste za poslovnu djelatnost,
5) autorskih prava;
o) “obračunska metoda” je evidentiranje prihoda i rashoda u momentu nastanka poslovnog događaja;
p) “stalno mjesto poslovanja” je stalno mjesto obavljanja djelatnosti, a pod kojim se podrazumijeva i:
1) mjesto izvođenja građevinskih, instalaterskih ili montažerskih radova u Distriktu, kao i mjesto instalacije ili strukture koje se koriste u istraživanju ili eksploataciji prirodnih resursa ili djelatnost nadzora vezana uz prethodno navedeno,
2) mjesto, gdje drugo fizičko ili pravno lice posluje i ima ovlaštenje da zaključuje ugovore u ime stranog pravnog lica, je stalno mjesto poslovanja u Distriktu tog stranog pravnog lica.
(Porezni obveznik)
Porezni obveznik je:
a) pravno lice iz Distrikta, za dobit koju ostvari iz bilo kojeg izvora u Bosni i Hercegovini (u daljnjem tekstu: “BiH”) ili u inostranstvu;
b) poslovna jedinica pravnog lica čije se sjedište nalazi u entitetima, za dobit koju ostvari na području Distrikta;
c) strano pravno lice koje obavlja djelatnost i ima stalno mjesto poslovanja u Distriktu, za dobit koja se odnosi na stalno mjesto poslovanja;
d) strano pravno lice koje ostvaruje prihod od nepokretne imovine koja se nalazi u Distriktu, za dobit koja se odnosi na tu nepokretnu imovinu;
e) strano lice koje ostvaruje prihod u Distriktu, a koje nije obuhvaćeno tačkama c) i
d) ovog člana, plaća porez po odbitku u skladu s članovima od 25 do 27 ovog zakona;
f) pravna lica navedena u tačkama a), b) i c) ovog člana su porezni obveznici i u slučaju da svojom poslovnom djelatnošću ostvare gubitak u toj poreznoj godini.
Član 4
(Lica koja se izuzimaju od plaćanja poreza na dobit)
(1) Porez na dobit ne plaća Centralna banka Bosne i Hercegovine.
(2) Javne institucije, vjerske zajednice, mjesne zajednice, političke stranke, sindikat, komore, udruženja, sportski klubovi i savezi, turističke organizacije, zadužbine, vakufi, fondacije i humanitarne organizacije ne plaćaju porez na dobit ostvarenu po osnovu:
a) prihoda iz budžeta ili javnih fondova;
b) sponzorstva ili donacija u novcu ili naturi;
c) kamata i dividendi;
d) članarina.
(3) Ukoliko lica iz stava 2 ovog člana obavljaju i djelatnost koja nije u vezi s ciljevima zbog kojih su registrovani, takva lica podliježu plaćanju poreza na dobit ostvarenu obavljanjem te djelatnosti.
DIO TREĆI - UTVRĐIVANJE POREZNE OSNOVICE
Član 5
(Utvrđivanje porezne osnovice)
(1) Poreznu osnovicu za poreznu godinu predstavlja oporeziva dobit koja se utvrđuje u poreznom bilansu.
(2) Oporeziva dobit se utvrđuje usklađivanjem prihoda i rashoda obveznika iskazanih u bilansu uspjeha, u skladu sa zakonom koji uređuje računovodstvo, osim prihoda i rashoda za koje je ovim zakonom propisan drugačiji način utvrđivanja.
Član 6
(Prihodi koji se uključuju pri obračunu porezne osnovice)
(1) Oporezivi prihod s ciljem izračunavanja porezne osnovice, uključuje sav prihod iz bilo kojeg izvora, bilo u novcu ili naturi i bez obzira da li je vezan za obavljanje djelatnosti pravnog lica, osim prihoda iz člana 7 ovog zakona.
(2) U slučaju da je prihod primljen u obliku materijalnih dobara ili usluga iznos prihoda je jednak tržišnoj cijeni primljenih materijalnih dobara ili usluga.
Član 7
(Prihodi koji se ne uključuju u obračun porezne osnovice)
U obračun porezne osnovice se ne uključuju prihodi:
a) od dividende i učešća u dobiti koje primi pravno lice Distrikta;
b) od naplaćenih otpisanih potraživanja koja su u prethodnim poreznim periodima bila uključena u poreznu osnovicu, a nisu isključena iz porezne osnovice kao priznati rashod;
c) u obliku kamate od papira od vrijednosti koje izdaju ili za koje garantuju BiH, Distrikt, entiteti, Centralna banka Bosne i Hercegovine, preduzeća, osiguravajuća društva, investicioni fondovi i banke ili druge finansijske institucije koje djeluju kao ovlašteni agenti;
d) na koje je plaćen porez po odbitku, a koji je platio isplatilac prihoda.
Član 8
(Usklađivanje rashoda)
(1) Prilikom obračuna porezne osnovice od prihoda se odbijaju oni rashodi koji se direktno odnose na ostvareni prihod.
(2) Rashodi koji se priznaju i odbijaju od prihoda su:
a) 30% troškova reprezentacije u vezi s poslovnom djelatnošću pravnog lica;
b) nagrade radnicima do iznosa propisanih u Pravilniku o primjeni Zakona o porezu na dobit (u daljnjem tekstu: Pravilnik);
c) troškovi službenog putovanja, topli obrok, regres, prijevoz na posao, dnevnice, korištenje privatnog automobila u službene svrhe, do iznosa utvrđenih u Pravilniku;
d) troškovi za istraživanje i razvoj u skladu s Pravilnikom;
e) dobici ili gubici zaliha koji se obračunavaju posebno u skladu s Pravilnikom;
f) donacije javnim institucijama i donacije za humanitarne, kulturne, obrazovne i naučne svrhe u iznosu do 3% od ukupnog prihoda u toj poreznoj godini;
g) donacije za sportske svrhe u iznosu do 10% od ukupnog prihoda u toj poreznoj godini;
h) rashodi po osnovu sponzorstva u iznosu do 2% od ukupnog prihoda u toj poreznoj godini;
i) stipendije studentima i učenicima na redovnom školovanju u iznosu do 75% od prosječne neto plate u Distriktu;
j) izdaci na ime članarina komorama priznaju se u iznosu do 0,2% od ukupnog prihoda u toj poreznoj godini.
(3) Rashodi koji se ne priznaju su:
a) porez na dobit;
b) kazne i kamate plaćene zbog kršenja zakona i drugih propisa;
c) rashodi koji se odnose na prihod iz člana 7 ovog zakona;
d) rashodi evidentirani u knjigama, a koji nisu dokazani vjerodostojnim dokumentima kako je propisano zakonom;
e) premije osiguranja koje plaća poslodavac za ličnu korist, osim ako te premije nisu uključene u platu zaposlenih;
f) rashodi u korist povezanog lica u iznosu za koliko ti rashodi prelaze tržišnu cijenu za robu ili usluge izvršene poreznom obvezniku od strane povezanog lica;
g) gubitak na prodaji ili prenosu bilo koje imovine između povezanih lica;
h) donacije političkim strankama i organizacijama;
i) lični troškovi i troškovi koji nisu u vezi s djelatnošću koja se obavlja;
j) dividende isplaćene akcionarima;
k) rashodi po osnovu amortizacije goodwilla.
(Transakcije između povezanih lica)
(1) Transferna cijena odnosi se na cijenu nastalu u vezi s transakcijama sredstava ili stvaranjem obaveza između povezanih lica.
(2) Kod transakcija iz stava 1 ovog člana Porezna uprava povećava ili umanjuje iznos prihoda ili rashoda, ukoliko utvrdi da transferna cijena ne odgovara tržišnoj cijeni.
(3) Način utvrđivanja tržišne vrijednosti transakcije utvrđuje se Pravilnikom.
(Sumnjiva potraživanja i rezerve)
(1) Pravno lice ima pravo na odbitak po osnovu otpisanih sumnjivih potraživanja i rezervi.
(2) Pravnim licima, osim bankama, ovlaštenim kreditnim organizacijama ili osiguravajućim društvima, dozvoljen je odbitak po osnovu otpisanog sumnjivog potraživanja koji proistekne u vezi s prodajom roba ili usluga, ali samo ako je prihod od prodaje bio prethodno uključen u poreznu osnovicu pravnog lica.
(3) Kredit ili potraživanje od prodaje smatra se sumnjivim potraživanjem samo ako:
a) potraživanje nije naplaćeno u roku od 12 mjeseci od datuma dospijeća potraživanja na naplatu i ako je povjerilac utužio potraživanja ili se zbog njih vodi postupak prinudne naplate;
b) su potraživanja prijavljena u stečajnom postupku nad dužnikom ili ako je postignut sporazum s dužnikom, koji nije fizičko lice ili povezano lice, u postupku stečaja ili likvidacije.
(4) Kod banaka i drugih ovlaštenih kreditnih organizacija odbitak je dozvoljen za povećanje na računu rezervi za uobičajene gubitke zbog nenaplaćenih kredita i ne može biti veći od 20% od porezne osnovice.
(5) Kod osiguravajućih i reosiguravajućih društava, odbitak je dozvoljen za povećanje rezervi kako je evidentirano u knjigovodstvenim dokumentima i u skladu sa zakonom.
(6) Kod ugovora o osiguranju, koji se odnosi na reosiguranje, rezerve se smanjuju tako da pokriju samo dio rizika koji snosi osiguravajuće društvo i ne može biti veći od 20% od porezne osnovice.
(7) Sva otpisana, ispravljena i druga potraživanja za koja je izvršeno rezervisanje, a koja se kasnije naplate, u momentu naplate ulaze u prihode koji se oporezuju u skladu s ovim zakonom.
(Amortizacija)
(1) Odbitak po osnovu amortizacije dozvoljen je samo u vezi s imovinom koja podliježe amortizaciji i koja se nalazi u upotrebi.
(2) Imovina koja se amortizuje obuhvata materijalnu i nematerijalnu imovinu koja se koristi u proizvodnji ili ponudi roba i usluga, za iznajmljivanje drugima ili u administrativne svrhe.
(3) Zemljište i imovina čija vrijednost se ne umanjuje tokom prirodnog trošenja ili zastarijevanja ne smatra se imovinom koja se amortizuje.
(4) Za mašine i opremu koji se amortizuju dozvoljava se odbitak za ubrzanu amortizaciju koja se obračunava na sljedeći način:
a) prva godina 40%;
b) druga godina 30%;
c) treća godina 30%.
(5) Imovina koja se amortizuje, a čija je nabavna vrijednost manja od 1.000,00 KM, može se odbiti u potpunosti u godini nabavke, pod uslovom da je imovina stavljena u funkciju.
(6) Nabavna vrijednost računarskog hardvera i softvera može se odbiti u potpunosti u godini nabavke pod uslovom da su stavljeni u funkciju.
(7) Način utvrđivanja odbitaka po osnovu amortizacije, smjernice vezane za uobičajeni period rada i ulazne vrijednosti imovine koja se amortizuje i tretman imovine koja se amortizuje, a koja je privremeno ili stalno izuzeta iz rada utvrđuje se Pravilnikom.
(Dobici i gubici od prodaje kapitalnih i investicionih dobara)
(1) Kapitalna dobit se ostvaruje prodajom ili transferom na drugi način kapitalnih ili investicionih dobara i predstavlja pozitivnu razliku između prodajne cijene i usklađene osnovice imovine.
(2) Prodajnom cijenom se smatra ugovorena cijena, odnosno tržišna cijena koju utvrđuje nadležni porezni organ, ako utvrdi da je ugovorena cijena niža od tržišne.
(3) Ako je razlika iz stava 1 ovog člana negativna, u pitanju je kapitalni gubitak.
(Porezni gubici)
(1) Porezni gubitak predstavlja negativnu razliku između prihoda i rashoda u postupku utvrđivanja porezne osnovice.
(2) Porezni gubitak iz stava 1 ovog člana prenosi se i nadoknađuje umanjivanjem porezne osnovice u narednih pet godina.
(3) Ukoliko porezni obveznik ima gubitak u više poreznih godina, porezni gubitak iz ranije porezne godine pokriva se prije poreznog gubitka iz novije porezne godine.
(4) Kada se radi o stranim pravnim licima koja obavljaju poslovnu djelatnost na osnovu stalnog mjesta poslovanja u Distriktu uzimaju se u obzir samo oporezivi prihodi i rashodi koji se odbijaju, a odnose se na stalno mjesto poslovanja.
(5) Kada pravno lice iz Distrikta ostvari gubitak koji se odnosi na stalno mjesto poslovanja u inostranstvu, taj gubitak se ne može odbiti od porezne osnovice tog pravnog lica u Distriktu.
(6) Na porezni gubitak iskazan u poreznom bilansu za 2010. godinu primjenjuju se odredbe ovog člana.
(Dobitak ili gubitak na kursnoj razlici)
(1) Dobitak ili gubitak na kursnoj razlici treba odvojeno uključiti u obračun porezne osnovice u slučaju kada pravno lice ostvari prihod ili dobije kredit ili plati troškove ili otplati kredit u stranoj valuti.
(2) Promjena kursa strane valute se obračunava na način da:
a) se dužniku i povjeriocu priznaje pozitivna ili negativna kursna razlika između vrijednosti glavnice kredita u domaćoj valuti u trenutku dobijanja kredita i njene vrijednosti u domaćoj valuti u trenutku kada se glavnica otplaćuje;
b) se u slučaju produženja roka otplate ili refinansiranja stranog kredita, na novi kredit primjenjuje tačka a) ovog stava;
c) ukoliko dođe do promjene kursa između datuma kada je bilo koji prihod ili rashod nastao i datuma kada je prihod stvarno primljen ili trošak stvarno plaćen, razlika između vrijednosti u domaćoj valuti i vrijednosti u stranoj valuti smatra se pozitivnom ili negativnom kursnom razlikom.
(Likvidacija i transformacija pravnog lica)
(1) Ako se porezni obveznik likvidira, dobit ili gubitak utvrđuje se u periodu likvidacije koji se nastavlja na posljednji porezni period.
(2) Početni bilans za period likvidacije identičan je bilansu na kraju prethodnog poreznog perioda, a ako takav konačni bilans ne postoji, vrijednost imovine i obaveza utvrđuje se procjenom.
(3) Završni bilans perioda likvidacije pokazuje imovinu koja se raspodjeljuje, na likvidacijsku dobit ili likvidacijski gubitak.
(4) Imovina se na kraju perioda likvidacije procjenjuje po tržišnoj vrijednosti.
(5) U slučaju stečaja, primjenjuju se stavovi 1, 2, 3 i 4 ovog člana.
(Statusne promjene)
(1) Statusne promjene pravnih lica su spajanje, pripajanje i podjela.
(2) Prava i obaveze spojenih, pripojenih ili podijeljenih poreznih obveznika preuzima pravni sljednik.
(3) Porezni obveznici koji se spajaju, pripajaju ili dijele dostavljaju Poreznoj upravi finansijske izvještaje i poreznu prijavu računajući od dana koji prethodi danu spajanja, pripajanja ili podjele.
(Sticanje i vrednovanje prava pri spajanju, pripajanju i podjeli)
(1) Ako pri spajanju, pripajanju ili podjeli u skladu s članom 16 ovog zakona postoji kontinuitet u oporezivanju, smatra se da porezni obveznik nastavlja djelatnost, te statusne promjene nemaju uticaja na oporezivanje.
(2) Kontinuitet u oporezivanju u skladu sa stavom 1 ovog člana postoji ako pri prenosu na drugo pravno lice ne dolazi do promjena u procjeni imovine i obaveza.
(Korekcija porezne osnovice)
Porezna osnovica se koriguje u skladu sa ovim zakonom ako se:
a) pri promjeni oblika organizovanja ili likvidaciji pravnog lica iz imovine izuzimaju stvari i prava;
b) imovina koristi za ulaganja.
(Opće odredbe o udruženjima za zajedničku poslovnu djelatnost)
(1) Udruženje je izuzeto od plaćanja poreza na dobit preduzeća.
(2) Pravno lice, koje je član udruženja, dužno je da utvrdi svoju poreznu obavezu po osnovu dobiti udruženja, proporcionalno svom ugovorenom učešću u udruženju, bez obzira da li je dobit raspoređena ili nije raspoređena tom pravnom licu.
(3) Porezni gubici se primjenjuju samo na proporcionalni udio učesnika u dobiti udruženja do iznosa ugovorenog učešća u udruženju, a preostali gubitak može se prenijeti na narednih pet godina i pokrivati od proporcionalnog udjela člana u dobiti udruženja.
(4) Dobit od prodaje imovine udruženja, koja se uključuje u godišnju poreznu prijavu poreza na dobit pravnog lica, predstavlja iznos koji je veći od uloga pravnog lica u udruženje.
(5) Ulog predstavlja početnu investiciju pravnog lica u udruženje, uvećanu za proporcionalni udio pravnog lica u neraspoređenoj dobiti i umanjenu za dobit koja je raspoređena, i udio pravnog lica u gubitku udruženja.
(6) Ukoliko gubici premašuju ulog, gubici se mogu prenijeti na rok od pet godina radi kompenzacije dobiti koja nastaje iz buduće prodaje imovine udruženja.
(7) Pravno lice ne može koristiti gubitke udruženja za smanjenje svoje porezne osnovice ukoliko gubitak nije posljedica potpune likvidacije članstva tog pravnog lica u udruženju.
(8) Udruženje je dužno da odredi jedno pravno lice, člana udruženja, koji je rezident Distrikta, kao poreznog rukovodioca s ciljem vođenja knjiga, plaćanja akontacije poreza na dobit udruženja za svakog člana i dostavljanja godišnje prijave, na isti način kao da poslovnu djelatnost vodi jedno pravno lice.
(9) Porezni rukovodilac iz stava 8 ovog člana treba da osigura podatke u vezi s proporcionalnom dobiti, odnosno gubitak svakog člana pravnog lica i dio akontacije poreza koji se odnosi na svakog člana pravnog lica.
(10) Porezni rukovodilac iz stava 8 ovog člana dužan je da, svakom pravnom licu koje je član udruženja, dostavi pismenu obavijest o dijelu porezne osnovice od dobiti ili gubitka udruženja tog pravnog lica, iznos akontacije uplaćenog poreza na dobit preduzeća i iznos koji se odnosi na to pravno lice.
(Porezna stopa)
(1) Porez na dobit se plaća po stopi od 10% na poreznu osnovicu za tu poreznu godinu.
(2) Porez po odbitku utvrđuje se u skladu s članovima od 28 do 31 ovog zakona.
(Porezna godina)
(1) Porezna godina za pravna lica je kalendarska godina.
(2) U slučaju kada pravno lice postane porezni obveznik tokom porezne godine ili prestane biti porezni obveznik tokom porezne godine, porezna godina je period u kalendarskoj godini kada je pravno lice bilo porezni obveznik.
(3) Ukoliko strano pravno lice obavlja poslovnu djelatnost preko stalnog mjesta poslovanja u Distriktu, onda se porezna godina stranog pravnog lica može koristiti za utvrđivanje dobiti koja se odnosi na to stalno mjesto poslovanja u Distriktu na osnovu posebnog akta Direkcije za finansije.
(Podnošenje porezne prijave i plaćanje poreza)
(1) Porezna prijava za poreznu godinu se podnosi najkasnije u roku od 90 dana nakon završetka porezne godine, a u slučaju kalendarske porezne godine, najkasnije do 31. marta tekuće za prethodnu godinu.
(2) Porezni obveznik je dužan da plati porez na dobit po konačnoj prijavi u roku iz stava 1 ovog člana.
(Umanjenje od poreza na dobit za plaćeni porez na dobit u entitetima)
(1) Pravnom licu iz Distrikta koje ima poslovne jedinice u entitetima, umanjuje se obračunati plaćeni porez na dobit koji je njegova poslovna jedinica platila u BiH, van teritorije Distrikta.
(2) Pravno lice iz Distrikta, koje ostvaruje prihod u entitetima, a koji se oporezuje i u Distriktu i u entitetima, ima pravo da iznos poreza plaćen u entitetima koji je neposredno plaćen ili po odbitku koji uplaćuje drugo lice, odbije od poreza na dobit preduzeća u Distriktu.
(3) Pravo iz stava 2 ovog člana pravno lice iz Distrikta može koristiti, ukoliko ne izabere da se porez u entitetima tretira kao rashod koji se odbija prilikom utvrđivanja porezne osnovice za poreznu godinu.
(Akontacija poreza na dobit)
(1) Porez na dobit plaća se akontativno, do 10. u mjesecu za prethodni mjesec, a na osnovu podataka iz godišnje porezne prijave za prethodnu poreznu godinu.
(2) U podatke iz godišnje porezne prijave za utvrđivanje akontacija poreza na dobit ne uključuje se dobit, odnosno gubitak iz prijelaza.
(3) Ukoliko porezni obveznik u tekućoj godini ostvari veću ili manju dobit ili gubitak, može podnijeti zahtjev za utvrđivanje izmijenjene akontacije poreza na dobit.
DIO PETI - OPOREZIVANJE STRANIH PRAVNIH LICA ZA PRIHOD OSTVAREN U DISTRIKTU I UMANJENJE POREZA ZA PLAĆENI POREZ U INOSTRANSTVU
(Prihod od stalnog mjesta poslovanja)
(1) Strano pravno lice koje obavlja poslovnu djelatnost preko stalnog mjesta poslovanja u Distriktu plaća porez na dobit na poreznu osnovicu koja se odnosi na stalno mjesto poslovanja.
(2) Porezna osnovica iz stava 1 ovog člana određuje se u skladu s članovima od 5 do 19 ovog zakona tako da se samo:
a) prihod koji se odnosi na stalno mjesto poslovanja uključuje u utvrđivanje porezne osnovice;
b) rashodi koji su vezani za prihode stalnog mjesta poslovanja uključuju u rashode koji se odbijaju.
(Prihod od nekretnina)
(1) Strano pravno lice koje ostvaruje prihod od nekretnina koje se nalaze u Distriktu plaća porez na dobit koja se odnosi na tu vrstu prihoda.
(2) Prihod od nekretnina koje se nalaze u Distriktu uključuje:
a) prihod od iznajmljivanja ili drugih prava za korištenje nekretnina koje se nalaze u Distriktu;
b) dobit od prenosa prava vlasništva ili bilo kog drugog prava vezano za nekretnine koje se nalaze u Distriktu;
c) dobit ostvarenu prenosom akcija pravnog lica, čiji je veći dio vrijednosti imovine nekretnina koja se nalazi u Distriktu;
d) prihod ostvaren od iskorištavanja prirodnih resursa koji se nalaze u Distriktu, uključujući dobit od prenosa bilo kog prava vezano za te prirodne resurse. https://advokat-prnjavorac.com
(3) Porezna osnovica za nekretnine koje se nalaze u Distriktu utvrđuje se u skladu s članovima od 5 do 19 ovog zakona, nakon čega se podnosi godišnja porezna prijava.
(Umanjenje od poreza na dobit za plaćeni porez na dobit u inostranstvu)
(1) Pravno lice iz Distrikta, koje ostvaruje prihod u inostranstvu, a koji se oporezuje i u Distriktu i u inostranstvu, ima pravo da iznos poreza plaćen u inostranstvu koji je neposredno plaćen ili po odbitku koji uplaćuje drugo lice, odbije od poreza na dobit preduzeća u Distriktu.
(2) Pravo iz stava 1 ovog člana pravno lice iz Distrikta može koristiti, ukoliko ne izabere da se porez u inostranstvu tretira kao rashod koji se odbija prilikom utvrđivanja porezne osnovice za poreznu godinu.
(3) Umanjenje poreza na dobit, za plaćeni porez u inostranstvu za poreznu godinu, ne može preći iznos poreza na dobit utvrđenog primjenom stope poreza na dobit navedenog pravnog lica za tu poreznu godinu u Distriktu.
(4) Porezni obveznik može umanjiti porez na dobit za porez plaćen u inostranstvu ili može odbiti porez u inostranstvu kod utvrđivanja porezne osnovice, ukoliko dostavi odgovarajuću dokumentaciju da je porez plaćen.
(5) Da bi dokumentacija iz stava 4 ovog člana bila validna, mora je ovjeriti porezna institucija strane države.
DIO ŠESTI - POREZ PO ODBITKU OD PRIHODA KOJE PRAVNO LICE OSTVARI U DISTRIKTU
(Opće odredbe)
(1) Svako pravno i fizičko lice iz Distrikta, kao i svako strano pravno i fizičko lice sa stalnim mjestom poslovanja u Distriktu, koje isplaćuje prihode stranom pravnom licu iz člana 29 ovog zakona, dužno je da odbije porez od ukupnog iznosa uplate prihoda i da odbijeni porez uplati na Jedinstveni račun Trezora (u daljnjem tekstu: “JRT”).
(2) Porez po odbitku plaćen u skladu s ovim članom je, za bilo koji prihod stranog pravnog lica, konačan porez u vezi s tim prihodom.
(Prihodi na koje se plaća porez po odbitku)
(1) Prilikom svake isplate prihoda, bez obzira da li je prihod primljen u Distriktu ili u inostranstvu, porez po odbitku plaća se:
a) na kamatu ili njen funkcionalni ekvivalent po finansijskim instrumentima i aranžmanima od strane rezidenta;
b) na zabavne ili sportske događaje u Distriktu, bez obzira da li je prihod primljen od izvođača ili sportiste ili od nekog drugog lica;
c) za obavljanje rukovođenja, konsaltinga, finansijskih, tehničkih ili administrativnih usluga, ukoliko je prihod od rezidenta ili ukoliko je prihod platilo ili obuhvatilo u knjigama i evidencijama stalno mjesto poslovanja u Distriktu ili ako je takvo plaćanje odbijeno u svrhu utvrđivanja porezne osnovice;
d) u obliku premija osiguranja, za osiguranje ili reosiguranje od rizika u Distriktu;
e) za autorska prava;
f) za zakup za pokretnu imovinu;
(2) Porez po odbitku se ne plaća na:
a) dobit vraćenu u zemlju stranog pravnog lica, što predstavlja preostalu dobit pravnog lica nakon plaćenih poreza, a koja se odnosi na njegovo stalno mjesto poslovanja, pod uslovom da strano pravno lice posjeduje 10% ili više akcija u stranom pravnom licu u Distriktu;
b) prihod u vidu kamata od dugovnih instrumenata koje izdaju ili garantuju lica iz člana 7 stava 1 tačke c) ovog zakona;
c) prihod u obliku kamata od depozita;
d) prihod u obliku dividendi;
e) prihod u obliku kamata ili funkcionalnog ekvivalenta plaćenog na dužničku obavezu između stalnog mjesta poslovanja ili poslovne jedinice svojoj stranoj centrali, ukoliko umanjenje nije izvršio platilac kamate prilikom utvrđivanja svoje porezne osnovice;
f) prihod u obliku autorskih prava koje plati stalno mjesto poslovanja ili poslovna jedinica svojoj stranoj centrali, ukoliko umanjenje nije izvršio platilac prilikom utvrđivanja svoje porezne osnovice.
g) na prihod u obliku kamata kod prodaje opreme na kredit koja poreznom obvezniku služi za obavljanje djelatnosti,
h) na prihod u obliku kamata kod prodaje robe na kredit poreznom obvezniku,
i) na prihod od kamata po kreditima bilo koje vrste koje daje inostrana banka,
j) na prihod od kamata po bilo kojoj vrsti kredita, kada u svoje ime, a za račun poreznog obveznika Brčko distrikta na ino tržištu zadužuje osnivač - vlasnik najmanje 20% akcija ili udjela u neakcionarskom društvu na teritoriji Brčko distrikta.
(3) Prihod od autorskog prava je bilo koji iznos koji se treba platiti u novcu ili u naturi za korištenje ili dobijanje prava na korištenje:
a) autorskog prava za književno, umjetničko ili naučno djelo, uključujući filmove ili trake za radio ili TV emitovanje ili drugo javno emitovanje i audio i videosnimke;
b) patenta, pronalaska, inovacije, licence, zaštitnog znaka, robne marke, franšize, dizajna, crteža, modela, plana, skice, tajnog recepta ili proizvodnog postupka ili softvera;
c) neposrednog ili posrednog kablovskog prenosa, prenosa putem releja ili satelita;
d) informacije ili znanja vezano za industrijsko, komercijalno ili naučno iskustvo;
e) imena ili slike bilo kog fizičkog lica ili drugih sličnih prava u vezi s fizičkim licem;
f) prava snimanja ili prenosa predstave, revije, sportskog događaja ili drugih sličnih događaja.
(4) Rezident je svako pravno lice Distrikta i svako rezidentno fizičko lice.
(Porez po odbitku)
(1) Porez po odbitku obračunava se i plaća pri isplati prihoda stranom pravnom licu po stopi od 10% na ukupno isplaćeni prihod.
(2) Ukupni prihod, u smislu stava 1 ovog člana, je prihod koji bi se isplatio stranom pravnom licu da porez nije odbijen od isplaćenog prihoda.
(Usklađivanje s međunarodnim ugovorima u vezi s porezima na prihod i kapital)
(1) Ukoliko je korisnik prihoda na koji se primjenjuje porez po odbitku rezident strane države koja je zaključila međudržavni ugovor sa BiH vezano za porez na prihod, tada stopa koja se primjenjuje na svaki takav izvor prihoda ne može preći poreznu stopu iz međudržavnog ugovora, u skladu s članom 30 ovog zakona.
(2) Oslobađanje od poreza ili niža porezna stopa primjenjuje se na prihod na koji se primjenjuje porez po odbitku samo ako pravno lice korisnik prihoda osigura isplatiocu prihoda dokaze o sticanju prava na oslobađanje ili primjenu niže porezne stope zasnovane na međudržavnom ugovoru.
(Godišnja prijava poreza po odbitku)
(1) Lice koje plaća porez u skladu s članovima od 28 do 31 ovog zakona, podnosi godišnju poreznu prijavu Poreznoj upravi u roku iz člana 22 ovog zakona.
(2) Godišnja prijava za porez po odbitku obuhvata informacije o stranom licu, u čije ime se tražilo odbijanje poreza za tu godinu, i to:
a) naziv pravnog lica i zemlju njegovog mjesta poslovanja;
b) vrstu i ukupan iznos prihoda;
c) iznos obračunatog poreza;
d) iznos uplaćenog poreza po odbitku.
(Način podnošenja porezne prijave)
(1) Porezna prijava iz člana 22 i člana 32 ovoga zakona podnosi se u papirnom ili elektronskom obliku.
(2) Prije podnošenja prijave u elektronskom obliku obavezna je registracija za elektronsko podnošenje prijave u Poreznoj upravi.
(3) Uslovi i postupak registracije za pristup elektronskom obliku podnošenja prijave, način podnošenja prijave i korištenje programa za elektronsko podnošenje prijave, utvrđuju se pravilnikom iz člana 38a Zakona o porezu na dohodak.
(Konsolidovana godišnja porezna prijava)
(1) Grupa pravnih lica koja su registrovana u Distriktu može odabrati da podnese konsolidovanu godišnju poreznu prijavu u skladu s Pravilnikom.
(2) Grupa pravnih lica, u smislu stava 1 ovog člana, je grupa od dva ili više pravnih lica iz Distrikta koja su povezana kroz posjedovanje udjela sa zajedničkim matičnim preduzećem pod uslovom da matično preduzeće posjeduje najmanje 80% udjela u pravnom licu koje je uključeno u grupu pravnih lica.
(3) Ukoliko pravno lice ima dva ili više stalnih mjesta poslovanja u kojima obavlja poslovnu djelatnost u Distriktu, to pravno lice može objediniti poslovnu djelatnost svakog stalnog mjesta poslovanja u svrhu utvrđivanja porezne osnovice i podnošenja konsolidovane godišnje porezne prijave.
(Valuta za plaćanje i obračun poreza)
(1) Porez na dobit, utvrđen u skladu sa ovim zakonom, plaća se u domaćoj valuti.
(2) Iznosi iskazani u poreznoj prijavi iskazuju se u domaćoj valuti.
(3) Iznosi izraženi u stranoj valuti konvertuju se u domaću valutu kako slijedi:
a) u slučaju pravnog lica koje obavlja poslovnu djelatnost u stranoj zemlji i koje vodi knjigovodstvo za tu djelatnost u valuti te strane zemlje, dobit i porez plaćen toj stranoj državi konvertuje se u domaću valutu primjenom srednjeg kursa na posljednji dan poreznog perioda na koji se dobit odnosi;
b) u svim ostalim slučajevima, iznosi se konvertuju u domaću valutu koristeći srednji kurs koji je bio na snazi kada su iznosi primljeni ili plaćeni.
(Prevencija izbjegavanja plaćanja poreza)
Porezna uprava sarađuje s poreznim organima u BiH s ciljem prevencije izbjegavanja izvršavanja poreznih obaveza.
(Knjige i evidencije)
(1) Porezni obveznici su dužni da vode knjige i evidencije na osnovu kojih se utvrđuje osnovica poreza na dobit.
(2) Vrste i način vođenja knjiga i evidencije utvrđuju se Pravilnikom.
(3) Poslovne knjige i evidencije vode se po obračunskoj metodi.
(4) Izuzetak od obračunske metode je plaćanje poreza po odbitku u skladu s članovima od 28 do 31 ovog zakona, kada se primjenjuje blagajnička metoda.
(Saradnja)
(1) Direktor i ministri finansija entiteta mogu zaključiti sporazum kojim se odobrava podnošenje jedinstvene porezne prijave nadležnom poreznom organu prema sjedištu poreznog obveznika, isključivo u slučaju kada porezni obveznik poslovnu djelatnost obavlja preko poslovnih jedinica koje se nalaze na teritoriji drugog entiteta ili Distrikta.
(2) U slučaju kada se odobri podnošenje jedinstvene porezne prijave iz stava 1 ovog člana, porezni obveznik porez na dobit uplaćuje svakoj od nadležnih poreznih uprava entiteta ili Distrikta, u skladu s udjelom u bruto prihodima koje porezni obveznik ostvari u poslovnim jedinicama na teritoriji drugog entiteta ili Distrikta.
DIO OSMI- POREZNI PODSTICAJI I POREZNA OSLOBAĐANJA
(1) Poreznom obvezniku koji na teritoriji Distrikta izvrši ulaganja u zemljište, građevinske objekte, postrojenja u opremu (mašine), namještaj i transportna sredstva za obavljanje vlastite registrovane djelatnosti, porezna osnovica se umanjuje za iznos izvršenog ulaganja u toj godini, s tim što umanjenje porezne osnovice ne može biti veće od 50% oporezive osnovice, koju čini obračunata dobit iz prelaza i dobit utvrđena na način propisan članovima od 5 do 19 ovog zakona.
(2) Izuzetno od odredbi stava 1 ovog člana, poreznom obvezniku koji na teritoriji Distrikta izvrši ulaganja u zemljište i građevinske objekte koji služe obavljanju vlastite registrovane proizvodne djelatnosti, postrojenja i opremu (mašine) koji se neposredno koriste u procesu proizvodnje i prerade, porezna osnovica se umanjuje za iznos izvršenog ulaganja u toj godini, koju čini obračunata dobit iz prelaza i dobit utvrđena na način propisan članovima od 5 do 19 ovog zakona.
(3) Prilikom umanjenja porezne osnovice iz stavova 1 i 2 ovog člana uzima se u obzir samo cijena koštanja uloženih sredstava u toj godini.
(4) Sredstvima iz stava 1 ovog člana ne smatraju se: putnički automobili, osim automobila za taksi prevoz, rent-a-car, obuku vozača i specijalnih putničkih automobila s ugrađenim uređajima za bolesnike; namještaj, osim namještaja za opremanje hotela, motela i restorana.
(5) U slučaju otuđenja osnovnih sredstava iz stavova 1 i 2 ovog člana prije isteka roka od pet godina porezni obveznik gubi pravo na porezni podsticaj umanjenja porezne osnovice za iznos izvršenih ulaganja.
(6) U slučaju iz stava 5 ovog člana, porezni obveznik je dužan da otuđenje osnovnih sredstava prijavi nadležnom poreznom organu u roku od 30 dana od dana otuđenja tih sredstava.
(Podsticaj za zapošljavanje)
(1) Poreznom obvezniku koji u poreznoj godini zaposli nove radnike na neodređeno vrijeme, umanjuje se porezna osnovica u visini isplaćenih bruto plata novozaposlenih radnika.
(2) Porezni obveznik nema pravo na umanjenje porezne osnovice iz stava 1 ovog člana ukoliko porezni obveznik ili novozaposleni radnici koriste podsticaje za zapošljavanje po nekom drugom osnovu.
(3) Porezni obveznik ima pravo na umanjenje porezne osnovice iz stava 1 ovog člana i u slučaju da raskine ugovor o radu s jednim brojem zaposlenih, ako u istom poreznom periodu zaposli više lica na neodređeno vrijeme nego što je broj zaposlenih s kojima je raskinut ugovor o radu.
(4) U slučaju iz stava 3 ovog člana, porezna osnovica se umanjuje za pozitivnu razliku između bruto plata isplaćenih novozaposlenim radnicima i bruto plata, koje bi od dana raskida ugovora o radu do kraja poreznog perioda primili radnici s kojima je raskinut ugovor o radu.
(Porezno oslobađanje po osnovu učešća prihoda od izvoza u ukupnom prihodu)
(1) Obveznika koji je u godini za koju se utvrđuje porez na dobit izvozom ostvario određen procent od ukupno ostvarenog prihoda oslobađa se plaćanja poreza na dobit na osnovicu, koju čini obračunata dobit iz prelaza i dobit utvrđena na način propisan članovima od 5 do 19 ovog zakona, dvostruko srazmjerno učešću prihoda od izvoza u ukupno ostvarenom prihodu.
(2) Pravo na porezno oslobađanje iz stava 1 ovog člana ima isključivo obveznik:
a) koji se na teritoriji Distrikta bavi proizvodnjom kao pretežnom djelatnosti
b) i ima sjedište u Brčko distriktu BiH.
(3) Oslobađanje plaćanja poreza na dobit kako je to propisano stavom 1 ovog člana ne odnosi se na dobit ostvarenu prihodima od izvoza usluga i nematerijalnih sredstava.
DIO DEVETI - PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
(Utvrđivanje osnovice poreza na dobit pri promjeni metode utvrđivanja dobiti)
(1) U prvoj godini primjene ovog zakona treba obračunati dobit, odnosno gubitak iz prelaza na novu obračunsku metodu utvrđivanja porezne osnovice, a s ciljem sprečavanja duplog oporezivanja, odnosno s ciljem očuvanja kontinuiteta oporezivanja dobiti.
(2) Dobit iz prelaza na novu obračunsku metodu povećava osnovicu poreza na dobit koja je utvrđena na način propisan članovima od 5 do 19 ovog zakona.
(3) Gubitak iz prijelaza na novu obračunsku metodu smanjuje osnovicu poreza na dobit koja je utvrđena na način propisan članovima od 5 do 19 ovog zakona.
(4) Na osnovu posebnog akta Direkcije za finansije, dobit iz stava 2 ovog člana može se podijeliti na pet dijelova na način da se uveća porezna osnovica koja je utvrđena na način propisan članovima od 5 do 19 ovog zakona u prvih pet poreznih godina.
(5) Način obračuna dobiti, odnosno gubitka iz prelaza na novu obračunsku metodu, utvrđuje se Pravilnikom.
(Supsidijarna primjena zakona)
Na kontrolu, utvrđivanje i naplatu poreza na dobit, zatezne kamate, povrat poreza, žalbeni postupak i zastaru supsidijarno se primjenjuje Zakon o Poreznoj upravi.
(Kaznene odredbe)
Fizička i pravna lica koja postupe suprotno odredbama ovog zakona i time učine prekršaj, kažnjavaju se u skladu sa Zakonom o Poreznoj upravi.
(Podzakonski akti)
(1) Direktor je dužan donijeti pravilnik u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
(2) Direktor je dužan u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona izvršiti usklađivanje podzakonskih akata s odredbama ovog zakona.
(Stavljanje van snage)
(1) Danom početka primjene ovog zakona stavlja se van snage Zakon o porezu na dohodak, odredbe koje se odnose na porez na dobit (Službeni glasnik Brčko distrikta BiH, brojevi 12/03 i 13/03).
(2) Postupak utvrđivanja i naplate poreza na dobit za 2010. godinu okončat će se u skladu sa Zakonom iz stava 1 ovog člana.
Član 45
(Stupanje na snagu)
Zakon o porezu na dobit je stupio na snagu 28. decembra 2010. godine, a njegove izmjene i dopune 31. decembra 2011. godine, 23. augusta 2012. godine i 25. augusta 2020 godine.
Samostalni član Zakona o izmjeni i dopunama
Zakona o porezu na dobit
("Sl. glasnik Brčko distrikta BiH", br. 38/2022)
Član 4
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Službenom glasniku Brčko distrikta Bosne i Hercegovine, a primjenjivat će se od 01. januara 2023. godine.
