Zakon o unutrašnjem platnom prometu Republike Srpske
Službeni glasnik Republike Srpske broj: 52/2012, 92/2012, 58/2019, 38/2022 i 63/2024
I - OSNOVNE ODREDBE
Ovim zakonom uređuje se obavljanje unutrašnjeg platnog prometa u Republici Srpskoj, određuju učesnici i organizacije ovlašćene za obavljanje poslova platnog prometa, definišu vrste računa, način i oblici plaćanja, izvršenje plaćanja i prinudna naplata sa računa, postupanje, prava i obaveze učesnika u unutrašnjem platnom prometu.
(1) Pod unutrašnjim platnim prometom u smislu ovog zakona podrazumijeva se otvaranje i vođenje računa učesnika i plaćanja između učesnika u unutrašnjem platnom prometu u konvertibilnim markama.
(2) Plaćanje je izvršenje platnih transakcija radi prenosa sredstava sa jednog računa na drugi račun, uplate i isplate sa računa, naplate sa računa, obračunsko plaćanje, kao i drugi poslovi platnog prometa u skladu sa ovim zakonom i propisima koji uređuju platne transakcije.
(3) Elektronski novac označava elektronski (uključujući magnetno) pohranjenu novčanu vrijednost koja čini novčano potraživanje prema izdavaocu tog novca, a izdata je nakon prijema novčanih sredstava radi izvršavanja platnih transakcija i prihvata je fizičko ili pravno lice koje nije izdavalac tog novca, u skladu sa propisom kojim se uređuju elektronski novac, izdavaoci elektronskog novca i nadzor nad njima u Republici Srpskoj, pri čemu elektronski novac ne uključuje digitalni zapis valute koju nije izdala i za čiju vrijednost ne garantuje centralna banka, niti drugi organ javnog sektora i koja nema pravni status novca ili valute.
(4) Naknade koje ovlašćene organizacije naplaćuju, u smislu ovog zakona, označavaju sve provizije i druge troškove učinjene u vezi sa uslugama koje su povezane sa platnim računom, koje fizička lica plaćaju ovlašćenoj organizaciji.
(5) Račun za obavljanje platnog prometa (platni račun) je račun koji se koristi za plaćanje u skladu sa ovim zakonom.
(6) Učesnik - fizičko lice je lice koje je korisnik usluga koje su povezane sa platnim računom, a koje zaključuje ugovore o platnim uslugama u svrhe koje nisu namijenjene njegovoj poslovnoj ili drugoj komercijalnoj djelatnosti.
(7) Pojedini pojmovi koji su definisani u Zakonu o platnim transakcijama imaju isto značenje i u ovom zakonu, ako nije drugačije određeno ovim zakonom.
(1) Učesnici u platnom prometu (u daljem tekstu: učesnici) su poslovni subjekti i fizička lica koja vrše plaćanja u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima.
(2) Poslovnim subjektima smatraju se: privredna društva, javna preduzeća, republički organi uprave i organi jedinica lokalne samouprave, banke i druge finansijske organizacije, ostali oblici organizovanja pravnih lica čije je osnivanje registrovano kod nadležnog organa ili osnovano zakonom, kao i fizička lica koja samostalno obavljaju registrovanu poslovnu djelatnost.
(3) Odredbe ovog zakona koje se odnose na poslovne subjekte primjenjuju se i na poslovne jedinice stranog pravnog lica koje su registrovane i obavljaju poslovnu djelatnost u Republici Srpskoj u skladu sa propisima koji uređuju ovu oblast.
(4) Učesnici u platnom prometu mogu biti i strana pravna i fizička lica, u skladu sa posebnim propisima.
Odredbe ovog zakona ne primjenjuju se na:
a) transport i prenos gotovog novca, kao i na njegovo prikupljanje, obradu i isporuku, koje vrše subjekti koji su registrovani i imaju odobrenje za obavljanje poslova obezbjeđenja lica i imovine u skladu sa posebnim propisima,
b) usluge kod kojih poslovni subjekat (primalac plaćanja), odmah nakon izvršenja platne transakcije, fizičkom licu (platiocu) daje gotov novac kao dio platne transakcije koja se odnosi na plaćanje robe ili usluge, a na izričit zahtjev fizičkog lica dat neposredno prije izvršenja te platne transakcije (usluga plaćanja sa povratom gotovine),
v) platne transakcije zasnovane na vaučeru ili drugoj potvrdi koja njenom imaocu omogućava plaćanje robe ili usluga kod izdavaoca tog vaučera ili te potvrde, odnosno plaćanje kod drugog lica s kojim je ovaj izdavalac ugovorio prijem tog vaučera ili te potvrde kao način plaćanja robe ili usluga (npr. poklon-vaučeri, vaučeri za hranu i druge slične potvrde),
g) platne transakcije zasnovane na poštanskoj uputnici, u skladu sa zakonom kojim se uređuje pružanje poštanskih usluga,
d) platne transakcije koje se vrše na osnovu instrumenata kojima se plaća kupovina robe i usluga isključivo u prostorijama izdavaoca ovog instrumenta ili, u skladu sa ugovorom koji je zaključen s tim izdavaocem, kod ograničene mreže prodavaca robe i usluga ili za ograničen izbor robe i usluga,
đ) tehničke usluge kojima se podržava pružanje platnih usluga, uključujući obradu, čuvanje i zaštitu podataka, provjeru autentičnosti podataka i subjekata, pružanje usluga vezanih za informacionu tehnologiju i komunikacionu mrežu, obezbjeđivanje i održavanje terminala i uređaja koji se koriste za platne i druge slične usluge, ako pružalac navedenih usluga ni u jednom trenutku ne posjeduje novčana sredstva koja se prenose niti njima raspolaže,
e) platne transakcije koje se vrše putem telekomunikacionih, digitalnih ili informaciono-tehnoloških uređaja, pri čemu se kupljeni proizvodi ili usluge isporučuju i koriste putem tih uređaja, pod uslovom da telekomunikacioni, digitalni ili informaciono-tehnološki operater ne djeluje isključivo kao posrednik između učesnika i prodavca tog proizvoda ili pružaoca te usluge,
ž) elektronski novac pohranjen na instrumentima iz tačke d) ovog stava, odnosno koji se koristi za izvršavanje platnih transakcija iz tačke e) ovog stava.
II - OVLAŠĆENE ORGANIZACIJE ZA OBAVLjANjE POSLOVA PLATNOG PROMETA
(1) Ovlašćene organizacije za obavljanje poslova platnog prometa (u daljem tekstu: ovlašćene organizacije) u smislu ovog zakona su: banke sa sjedištem u Republici Srpskoj, filijale banaka iz Federacije Bosne i Hercegovine i Brčko Distrikta Bosne i Hercegovine koje imaju dozvolu Agencije za bankarstvo Republike Srpske (u daljem tekstu: Agencija) i drugi subjekti koji obavljaju poslove platnog prometa za ovlašćene organizacije u skladu sa ovim zakonom.
(2) Pored ovlašćenih organizacija iz stava 1. ovog člana, Centralna banka Bosne i Hercegovine obavlja poslove unutrašnjeg platnog prometa u skladu sa Zakonom o Centralnoj banci Bosne i Hercegovine.
(3) Pored ovlašćenih organizacija iz stava 1. ovog člana, usluge platnog prometa mogu da pružaju i:
a) društva za izdavanje elektronskog novca i mikrokreditna društva, u skladu ovlašćenjima datim im zakonima kojima se uređuje njihovo poslovanje i dozvolama Agencije i
b) Investiciono-razvojna banka Republike Srpske, u skladu sa ovlašćenjem za pružanje tih usluga utvrđenim zakonom kojim se uređuju njeno osnivanje, pravni status i djelatnost.
(4) Na lica iz stava 3. ovog člana shodno se primjenjuju odredbe ovog zakona kojima se uređuju obaveze ovlašćenih organizacija u vezi sa transparentnošću uslova pružanja usluga platnog prometa i zahtjevima obavještavanja, te zaštitom prava i interesa korisnika finansijskih usluga.
Ovlašćene organizacije obavljaju sljedeće poslove platnog prometa:
a) otvaraju, vode i zatvaraju račune učesnika, u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima,
b) vode evidenciju računa učesnika,
v) primaju i provjeravaju ispravnost naloga za plaćanje,
g) izvršavaju naloge za plaćanje i vrše prenos sredstava sa jednog računa na drugi,
d) izvršavaju platne transakcije putem telekomunikacionih prenosa, digitalnih ili informacionotehnoloških uređaja,
đ) evidentiraju platne transakcije na računima,
e) obavljaju poslove gotovinskog platnog prometa,
ž) vrše usluge izdavanja i/ili prihvatanja platnih instrumenata i usluge novčanih pošiljki,
z) obavljaju blagajničkotrezorske poslove i obezbjeđuju smještaj i čuvanje gotovog novca,
i) izvještavaju učesnike o promjenama i stanju sredstava na računima,
j) vrše poravnanje međubankarskih naloga za plaćanje u skladu sa zakonom i propisima koji uređuju platne transakcije,
k) vode evidencije, dostavljaju podatke i izvještaje u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima,
l) arhiviraju i čuvaju dokumentaciju sa podacima o platnom prometu i
lj) obavljaju i druge poslove u skladu sa propisima.
Preduzeće za poštanski saobraćaj Republike Srpske a. d. Banja Luka, putem svojih organizacionih dijelova, može za ovlašćene organizacije obavljati sljedeće poslove platnog prometa:
a) primati naloge za plaćanje od fizičkih lica,
b) obavljati isplate fizičkim licima za račun poslovnih subjekata i fizičkih lica koja imaju račune kod ovlašćenih organizacija,
v) primati uplate gotovog novca od fizičkih lica u korist računa poslovnih subjekata i fizičkih lica koja vrše plaćanja preko računa,
g) preuzimati i otpremati gotov novac ovlašćenim organizacijama i vršiti obračun sa ovlašćenim organizacijama i
d) primati uplate gotovog novca od poslovnih subjekata, ostvarenog obavljanjem registrovane djelatnosti, u korist računa tih poslovnih subjekata otvorenih kod ovlašćenih organizacija.
U obavljanju poslova platnog prometa ovlašćene organizacije dužne su primjenjivati odredbe propisa o poslovanju banaka koje uređuju zaštitu prava i interesa korisnika finansijskih usluga, kao i odredbe drugih propisa kojima se uređuju zaštita potrošača, obligacioni odnosi i platne transakcije.
(1) Lista najreprezentativnijih usluga sadrži utvrđene izraze za svaku pojedinačnu uslugu povezanu sa platnim računom i definiciju svake takve usluge, a te izraze i definicije je ovlašćena organizacija dužna da koristi u predugovornim i promotivnim informacijama, kao i u ugovorima koje zaključuje sa fizičkim licima.
(2) Agencija propisuje listu i utvrđuje standardno značenje najmanje deset, a najviše dvadeset najreprezentativnijih usluga povezanih sa platnim računom za koje fizička lica plaćaju naknade, a koje nudi najmanje jedna ovlašćena organizacija.
(3) Prilikom utvrđivanja liste najreprezentativnijih usluga, Agencija uzima u obzir usluge koje fizička lica najčešće koriste u vezi sa platnim računom, kao i usluge koje fizičko lice izlažu najvećem trošku.
(4) Agencija prema potrebi, a najmanje jednom u dvije godine, analizira i, po potrebi, ažurira listu najreprezentativnijih usluga i objavljuje je na svojoj internet stranici.
(1) Ovlašćena organizacija dužna je da u primjerenom roku prije zaključenja ugovora o uslugama platnog prometa, zajedno s drugim informacijama utvrđenim ovim i drugim zakonima, fizičkom licu na njegov zahtjev dostavi informativni pregled usluga i naknada u pisanoj formi ili elektronskom obliku, bez naknade.
(2) Informativni pregled usluga i naknada jeste dokument koji sadrži spisak usluga sa liste najreprezentativnijih usluga koje ovlašćena organizacija pruža i podatke o pojedinačnoj naknadi za svaku takvu uslugu, te sadrži izjavu da su detaljne predugovorne i ugovorne informacije o svim uslugama navedene u dokumentima koji se uručuju u pregovaračkoj fazi.
(3) Svaka usluga iz informativnog pregleda usluga obavezno je pojmovno utvrđena i definisana kao u listi najreprezentativnijih usluga, a moguća dodatna objašnjenja u svemu obavezno su jasna, nedvosmislena i razumljiva.
(4) Ovlašćena organizacija dužna je da obezbijedi da informativni pregled usluga i naknada u pisanoj formi bude lako dostupan u njenim prostorijama i na njenoj internet stranici, te da na zahtjev fizičkog lica dostavi ovaj pregled u elektronskom obliku, bez naknade.
(5) Ako ovlašćena organizacija uslugu vođenja platnog računa pruža u okviru paketa usluga, to jest zajedno sa drugom uslugom koja nije povezana sa platnim računom (dodatna usluga), dužna je da u informativnom pregledu posebno iskaže dodatnu uslugu i naknadu povezanu sa tom uslugom ponuđenom u paketu, ako se ona može kupiti odvojeno.
(6) Agencija donosi akt kojim detaljnije propisuje sadržaj i formu informativnog pregleda usluga i naknada.
(1) Ovlašćena organizacija dužna je da fizičkom licu, bez naknade, dostavi ili na drugi način učini dostupnim izvještaj o svim naknadama za usluge povezane sa platnim računom, na ugovoreni način, najmanje jednom godišnje.
(2) Ovlašćena organizacija dužna je da izvještaj o naknadama iz stava 1. ovog člana, na izričit zahtjev fizičkog lica, učini dostupnim u pisanoj formi na ugovoreni način.
(3) Izvještaj o naknadama može biti izrađen i dostavljen kao samostalan dokument ili kao prilog izvoda platnog računa i sadrži najmanje sljedeće informacije:
a) pojedinačnu naknadu po svakoj usluzi i učestalost korišćenja svake usluge tokom izvještajnog perioda, a u slučaju da je više usluga obuhvaćeno paketom usluga, informacije o naknadi koja je naplaćena za cijeli paket, o tome koliko je puta naknada za paket naplaćena u izvještajnom periodu i eventualno o dodatnoj naknadi koja je naplaćena za uslugu koja prelazi obim obuhvaćen naknadom za paket,
b) ukupan iznos svih naknada naplaćenih tokom izvještajnog perioda za svaku uslugu, svaki pruženi paket usluga i usluge koje prelaze obim obuhvaćen naknadom za paket,
v) visinu kamatne stope na ugovoreno prekoračenje platnog računa, ako je ovlašćena organizacija pružala ovu uslugu u izvještajnom periodu, kao i ukupan iznos naplaćene kamate na ugovoreno prekoračenje u ovom periodu,
g) visinu pasivne kamatne stope, ako je ovlašćena organizacija u izvještajnom periodu pružala uslugu povezanu sa platnim računom na koju se primjenjuje ova stopa, kao i ukupan iznos kamate koju je ona u tom periodu platila,
d) ukupan iznos naknada naplaćenih za sve usluge povezane sa platnim računom pružene tokom izvještajnog perioda.
(4) Izvještaj o naplaćenim naknadama sačinjava se na način da:
a) ima naziv ʻIzvještaj o naknadamaʼ,
b) je napisan jasno, lako razumljivim riječima, te slovima lako čitljive veličine,
v) je tačan i da njegov sadržaj ne dovodi u zabludu,
g) je napisan na jednom od jezika koji su u službenoj upotrebi u Republici Srpskoj, kao i na bilo kojem drugom jeziku dogovorenom između fizičkog lica i ovlašćene organizacije,
d) sadrži naknade u konvertibilnim markama, a u drugoj valuti samo ako je to ugovoreno između ovlašćene organizacije i fizičkog lica, u skladu s propisima kojima se uređuje devizno poslovanje.
(5) Agencija donosi akt kojim propisuje izgled i sadržaj izvještaja o naknadama.
(1) Agencija na svojoj internet stranici objavljuje uporedive podatke o naknadama koje ovlašćene organiza-cije naplaćuju od fizičkog lica za usluge navedene u listi najreprezentativnijih usluga.
(2) Ovlašćene organizacije dužne su na svojoj internet stranici obezbijediti vezu sa sadržajem na internet stranici Agencije.
(3) Agencija donosi akt kojim propisuje sadržaj, rokove i način dostavljanja i objavljivanja podataka koje ovlašćene organizacije dostavljaju Agenciji za potrebe izrade uporednog prikaza naknada najreprezentativnijih usluga, kao i postupak za prijavljivanje Agenciji netačnih informacija o objavljenim naknadama.
III - RAČUNI ZA OBAVLjANjE PLATNOG PROMETA
(1) Poslovni subjekti dužni su da za potrebe plaćanja otvore račune u ovlašćenim organizacijama i da sva novčana sredstva vode na tim računima, kao i da vrše plaćanja preko računa, u skladu sa ovim zakonom, zakonom koji uređuje platne transakcije i zaključenim ugovorom o otvaranju i vođenju računa sa ovlašćenom organizacijom kojim su uređena međusobna prava i obaveze.
(2) Fizička lica kod ovlašćenih organizacija mogu otvoriti račune za obavljanje platnog prometa i račune za polaganje novčanih depozita i uloga na štednju u skladu sa zaključenim ugovorom, propisima koji uređuju obligacione odnose i ovim zakonom.
(3) Strana pravna i fizička lica otvaraju nerezidentne račune i vrše poslovanje preko tih računa u skladu sa posebnim propisima.
(1) Fizičko lice koje ima prebivalište u Republici Srpskoj u skladu sa zakonom kojim se uređuje prebivalište građana, ako nema otvoren drugi platni račun, ima pravo da zahtijeva od ovlašćene organizacije otvaranje i korišćenje računa sa osnovnim uslugama (u daljem tekstu: osnovni platni račun).
(2) Osnovni platni račun je platni račun koji se koristi za izvršavanje platnih transakcija u konvertibilnim markama i obuhvata:
a) usluge otvaranja, vođenja i zatvaranja tog platnog računa,
b) usluge koje omogućavaju uplatu novčanih sredstava od fizičkog lica na njegov platni račun i primanje uplata od trećih lica,
v) usluge koje omogućavaju isplatu gotovog novca sa platnog računa na šalterima ili bankomatima ovlašćene organizacije,
g) usluge izvršavanja platnih transakcija, to jest prenosa novčanih sredstava, i to:
1) debit transferom,
2) korišćenjem platne kartice, uključujući plaćanje putem interneta, u slučaju kada je takva plaćanja moguće izvršiti platnom karticom koju ovlašćena organizacija izdaje fizičkom licu,
3) kredit transferom, uključujući trajni nalog, na odgovarajućim uređajima, šalterima ovlašćenih organizacija i korišćenjem interneta (npr. internet i mobilnog bankarstva).
(3) Ovlašćena organizacija je dužna da, na zahtjev fizičkog lica, u roku od deset radnih dana od dana prijema potpunog zahtjeva otvori osnovni platni račun ili da u istom roku zahtjev odbije.
(4) Ovlašćena organizacija je ovlašćena da provjeri da li fizičko lice ima otvoren platni račun kod druge ovlašćene organizacije ili da o nepostojanju platnog računa pribavi pismenu izjavu od podnosioca zahtjeva.
(5) Otvaranje i korišćenje osnovnog platnog računa ovlašćena organizacija ne može ograničiti ili usloviti ugovaranjem i korišćenjem drugih usluga koje ona pruža.
(6) Podaci koje ovlašćene organizacije prikupljaju i razmjenjuju u postupku provjere osnovanosti zahtjeva za otvaranje osnovnog platnog računa mogu se pribavljati i koristiti samo ako je lice na koje se ovi podaci odnose prethodno dalo pismeni pristanak za provjeru i njihovo korišćenje u svrhu otvaranja osnovnog platnog računa, u skladu sa odredbama ovog zakona i propisima kojima se uređuje zaštita ličnih podataka.
(1) Ovlašćena organizacija dužna je da odbije zahtjev za otvaranje osnovnog platnog računa ako bi otvaranje takvog platnog računa imalo za posljedicu kršenje, odnosno povredu propisa kojima se uređuje sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti i dužna je da postupa u skladu sa tim propisima.
(2) Ovlašćena organizacija odbija zahtjev za otvaranje osnovnog platnog računa ako fizičko lice već ima otvoren platni račun kod drugih ovlašćenih organizacija, osim ako lice dostavi pismenu izjavu i obavještenje druge ovlašćene organizacije da će platni račun biti zatvoren nakon otvaranja osnovnog platnog računa.
(3) Ovlašćena organizacija je ovlašćena da odbije zahtjev fizičkog lica za otvaranje osnovnog platnog računa ako to lice u postupku provjere osnovanosti zahtjeva odbije dati pismeni pristanak za provjeru i korišćenje neophodnih podataka.
(4) Ovlašćena organizacija dužna je da u slučaju odbijanja zahtjeva za otvaranje osnovnog platnog računa fizičkom licu, bez odgađanja, pismenim putem i bez naknade dostavi obavještenje o odbijanju i razlozima odbijanja, osim ako bi takvo obavještavanje bilo suprotno ciljevima javne bezbjednosti, propisima o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti, kao i drugim propisima iz srodnih oblasti.
(5) Ovlašćena organizacija dužna je da u slučaju odbijanja zahtjeva za otvaranje osnovnog platnog računa fizičkom licu dostavi informacije o pravu na prigovor ovlašćenoj organizaciji, kao i o mogućnosti zaštite njegovih prava pred Ombudsmanom za bankarski sistem u okviru Agencije u vezi sa otvaranjem osnovnog platnog računa, a u skladu sa propisima kojima se uređuje zaštita korisnika finansijskih usluga.
(1) Ovlašćene organizacije pružaju usluge osnovnog platnog računa besplatno ili uz razumnu naknadu uzimajući u obzir njene stvarne troškove.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana, naknada za usluge osnovnog platnog računa za fizička lica koja su socijalno osjetljive kategorije korisnika finansijskih usluga ne može biti veća od 0,15% prosječne mjesečne neto plate isplaćene u Republici Srpskoj, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, za prethodnu kalendarsku godinu.
(3) U smislu ovog zakona, fizička lica koja su socijalno osjetljive kategorije korisnika finansijskih usluga su korisnici penzije koja je jednaka ili niža od iznosa najniže penzije određene za 40 godina penzijskog staža i više, u skladu sa zakonom kojim se uređuje penzijsko i invalidsko osiguranje, te korisnici prava u skladu sa zakonima kojima se uređuju socijalna zaštita, studentski standard, posredovanje u zapošljavanju i prava za vrijeme nezaposlenosti, kao i druga slična prava (novčana pomoć, dodatak za pomoć i njegu drugog lica, lična invalidnina, studentska stipendija, novčana naknada za nezaposleno lice i slično).
(4) Naknada po osnovu usluge osnovnog platnog računa obuhvata:
a) sve usluge osnovnog platnog računa iz člana 8a. stav 2. ovog zakona koje nisu usluge izvršavanja platnih transakcija, to jest usluge prenosa novčanih sredstava,
b) usluge izvršavanja platnih transakcija, to jest prenosa novčanih sredstava upotrebom debitne platne kartice koja je vezana za osnovni platni račun u unutrašnjem platnom prometu,
v) sedam usluga izvršavanja platnih transakcija, to jest prenosa novčanih sredstava mjesečno u pojedinačnom iznosu do 100 KM, koje ovlašćena organizacija inače naplaćuje fizičkim licima u skladu sa svojom poslovnom politikom i tarifom, a što ne uključuje plaćanja ovlašćenoj organizaciji po osnovu korišćenja njenih drugih usluga.
(5) Za izvršenje platnih transakcija koje nisu obuhvaćene stavom 4. ovog člana ovlašćene organizacije naplaćuju naknade u skladu sa ugovorom i odgovarajućom tarifom ovlašćene organizacije, a koje ne mogu biti veće od onih koje one uobičajeno naplaćuju za izvršavanje takvih platnih transakcija.
(6) Izuzetno, u slučaju posebnih okolnosti od značaja za dostupnost osnovnog platnog računa korisnicima finansijskih usluga, Agencija može utvrditi najviši iznos naknade za vođenje osnovnog platnog računa korisnicima koji nisu lica iz stava 2. ovog člana, uzimajući u obzir prosječnu neto platu isplaćenu u Republici Srpskoj prema podacima Republičkog zavoda za statistiku i prosječne troškove koje ovlašćene organizacije naplaćuju po osnovu ove usluge.
(1) Agencija objavljuje informacije o dostupnosti osnovnog platnog računa, o naknadama u vezi sa tim platnim računom, uslovima i načinu ostvarivanja prava na osnovni platni račun, kao i o pravu na prigovor i mogućnosti zaštite prava pred Ombudsmanom za bankarski sistem u okviru Agencije, u skladu sa propisima.
(2) Ovlašćena organizacija dužna je fizičkom licu, bez naknade, pružiti informacije i objašnjenja o uslugama koje nudi u okviru osnovnog platnog računa, uslovima korišćenja tih usluga i naknadama u vezi sa osnovnim platnim računom.
(3) Ovlašćena organizacija dužna je informacije iz stava 2. ovog člana dati na način da fizičkom licu bude jasno da ugovaranje dodatnih usluga nije uslov za otvaranje i korišćenje osnovnog platnog računa.
(1) Ovlašćena organizacija može jednostrano raskinuti ugovor o osnovnom platnom računu ako je ispunjen najmanje jedan od sljedećih uslova:
a) osnovni platni račun je korišćen u nezakonite svrhe,
b) na osnovnom platnom računu fizičkog lica nije izvršena nijedna platna transakcija duže od 24 uzastopna mjeseca,
v) fizičko lice je pravo na osnovni platni račun ostvarilo na osnovu neistinitih informacija,
g) fizičko lice je naknadno otvorilo drugi platni račun pomoću kojeg može vršiti plaćanje i koji mu omogućava da koristi usluge ovlašćene organizacije u skladu sa propisom o unutrašnjem platnom prometu,
d) fizičko lice više nema prebivalište u Republici Srpskoj.
(2) Ako ovlašćena organizacija namjerava raskinuti ugovor o osnovnom platnom računu zbog ispunjenosti jednog ili više uslova iz stava 1. t. b), g) i d) ovog člana, dužna je fizičkom licu bez naknade, u pisanoj formi ili elektronskom obliku, dostaviti obavještenje o razlozima za taj raskid i pozvati ga da taj razlog otkloni u roku od najmanje dva mjeseca, osim ako je to obavještavanje zabranjeno propisima.
(3) Ako fizičko lice ne otkloni razlog raskida i to ne dokaže u roku iz stava 2. ovog člana, ugovor o osnovnom platnom računu raskida se istekom tog roka.
(4) Ako ovlašćena organizacija raskine ugovor o osnovnom platnom računu zbog ispunjenosti jednog ili oba uslova iz stava 1. t. a) i v) ovog člana, raskid tog ugovora proizvodi pravna dejstva u trenutku dostave obavještenja o raskidu fizičkom licu.
(5) Obavještenje o raskidu ugovora iz stava 4. ovog člana dostavlja se bez naknade.
(6) Ovlašćena organizacija dužna je da u obavještenju o raskidu ugovora o osnovnom platnom računu posebno naznači uputstvo o pravu fizičkog lica na prigovor i mogućnosti zaštite njegovih prava pred Ombudsmanom za bankarski sistem u okviru Agencije, u skladu sa propisima.
(7) Na pitanja raskida ugovora o osnovnom platnom računu koja nisu uređena ovim zakonom primjenjuju se odredbe zakona o obligacionim odnosima.
(8) Odredbe stava 1. t. a) i v) i stava 7. ovog člana shodno se primjenjuju i na jednostrani raskid ostalih ugovora o platnom računu koji su zaključeni sa fizičkim licem.
(1) Ovlašćene organizacije otvaraju račune učesnicima na njihov zahtjev ili na osnovu propisa koji nameće obavezu otvaranja računa bez zahtjeva učesnika.
(2) Ovlašćene organizacije dužne su da učesniku, prije zaključenja ugovora, dostave ili stave na raspolaganje, u pisanoj formi ili elektronskom obliku, potpune i jasne informacije o svim bitnim uslovima korišćenja usluga platnog prometa.
(3) Ovlašćene organizacije mogu da mijenjaju odredbe ugovora iz stava 2. ovog člana na način koji je prethodno ugovoren, a u skladu sa propisima koji uređuju poslovanje banaka i obligacione odnose.
(1) Poslovni subjekti kod ovlašćenih organizacija mogu otvoriti:
a) račun za redovno poslovanje koji glasi na ime poslovnog subjekta,
b) račun organizacionog dijela poslovnog subjekta koji se registruje u skladu sa zakonom,
v) račun za posebne namjene i
g) račun za prikupljanje javnih prihoda.
(2) Ovlašćene organizacije dužne su da račune organizacionih dijelova poslovnog subjekta i račune za posebne namjene povežu sa računom za redovno poslovanje poslovnog subjekta, preko jedinstvenog identifikacionog broja ili matičnog broja, ako zakonom, odnosno drugim propisom nije drugačije određeno.
(3) Ovlašćene organizacije dužne su da vode evidenciju računa iz stava 1. ovog člana, koji su otvoreni u tim ovlašćenim organizacijama, a ta evidencija se objedinjava u Jedinstvenom registru računa poslovnih subjekata u Republici Srpskoj (u daljem tekstu: Jedinstveni registar).
(4) U smislu ovog zakona, pod računom za redovno poslovanje smatra se i račun poslovnog subjekta u likvidaciji, odnosno u stečaju, koji ovlašćeno lice otvara kod ovlašćene organizacije u skladu sa propisima kojima se uređuje likvidacija, odnosno stečaj poslovnog subjekta i koji je ovlašćena organizacija dužna da evidentira u skladu sa stavom 3. ovog člana.
(5) Ministar finansija donosi uputstvo, kojim se propisuje način vođenja i sadržaj evidencije računa poslovnih subjekata koji vodi ovlašćena organizacija.
(1) Poslovni subjekti iz Republike Srpske mogu otvoriti račune za redovno poslovanje kod ovlašćenih organizacija sa sjedištem u Republici Srpskoj i organizacionih dijelova ovlašćenih organizacija iz Federacije Bosne i Hercegovine i Brčko Distrikta Bosne i Hercegovine koje posluju u Republici Srpskoj i imaju dozvolu Agencije.
(2) Organizacioni dijelovi poslovnih subjekata sa sjedištem u Republici Srpskoj koji posluju u Federaciji Bosne i Hercegovine i Brčko Distriktu Bosne i Hercegovine mogu imati otvorene račune organizacionih dijelova kod ovlašćenih organizacija sa sjedištem u Federaciji Bosne i Hercegovine i Brčko Distriktu Bosne i Hercegovine koje imaju dozvolu Agencije za bankarstvo Federacije Bosne i Hercegovine.
(3) Organizacioni dijelovi poslovnih subjekata sa sjedištem u Federaciji Bosne i Hercegovine i Brčko Distriktu Bosne i Hercegovine koji posluju u Republici Srpskoj moraju imati otvorene račune organizacionih dijelova kod ovlašćenih organizacija u Republici Srpskoj.
(1) Učesnici mogu imati otvorene račune kod više ovlašćenih organizacija, prema vlastitom izboru, osim učesnika - fizičkog lica koji ima otvoren osnovni platni račun.
(2) Poslovni subjekat kod jedne ovlašćene organizacije može imati otvoren samo jedan račun za redovno poslovanje u konvertibilnim markama i po jedan račun za svaki organizacioni dio.
(3) Poslovni subjekat može imati više otvorenih računa za posebne namjene kod jedne ovlašćene organizacije, u skladu sa potrebama, odnosno propisima.
(4) Ako poslovni subjekat ima više od jednog računa za redovno poslovanje kod ovlašćenih organizacija, dužan je odrediti račun (u daljem tekstu: glavni račun) na kojem će se izvršavati nalozi za prinudnu naplatu zakonskih obaveza i javnih prihoda, nalozi za naplatu hartija od vrijednosti i instrumenata obezbjeđenja plaćanja, te nalozi za izvršenje sudskih odluka i drugih izvršnih isprava (u daljem tekstu: nalozi za prinudnu naplatu) i voditi evidencija o neizvršenim nalozima za plaćanje.
(5) Zahtjev za određivanje glavnog računa poslovni subjekat je dužan podnijeti ovlašćenoj organizaciji u pisanoj formi.
(1) Glavni račun poslovnog subjekta otvara se, po pravilu, u sjedištu poslovnog subjekta kod organizacionih dijelova ovlašćenih organizacija koje posluju na teritoriji Republike Srpske i vodi se u evidenciji računa poslovnih subjekata u ovlašćenoj organizaciji, uz navođenje propisane oznake za glavni račun.
(2) Poslovni subjekat može promijeniti glavni račun samo ako na tom računu nema evidentirane neizvršene naloge za prinudnu naplatu i drugom redovnom računu kod druge ovlašćene organizacije dodijeliti status glavnog računa, uz podnošenje dokaza u pisanoj formi ovlašćenoj organizaciji koja vodi glavni račun o određivanju drugog redovnog računa kao glavnog računa.
Zabranjeno je ovlašćenim organizacijama da učesnicima otvore skrivene račune i izdaju štedne knjižice ili pruže druge usluge koje omogućavaju, posredno ili neposredno, prikrivanje identiteta učesnika.
(1) Agencija za posredničke, informatičke i finansijske usluge Banja Luka vodi Jedinstveni registar, u skladu sa ovim zakonom i Zakonom o Jedinstvenom registru računa poslovnih subjekata.
(2) Ovlašćene organizacije dužne su u Jedinstveni registar dostavljati podatke o otvorenim i zatvorenim računima poslovnih subjekata, vrsti računa i glavnom računu, kao i blokadi i deblokadi računa, kontinuirano, odmah nakon nastanka ovih promjena u evidenciji ovlašćenih organizacija, u skladu sa ovim zakonom i propisima kojima se uređuje vođenje i sadržaj Jedinstvenog registra.
(3) Agencija za posredničke, informatičke i finansijske usluge Banja Luka dužna je da, kontinuirano, odmah po prijemu obavijesti ovlašćene organizacije iz stava 2. ovog člana, ažurira podatke i ovlašćenim organizacijama, elektronskim putem, omogući neposredan uvid i preuzimanje podataka koji se vode u Jedinstvenom registru.
(1) Agencija za posredničke, informatičke i finansijske usluge Banja Luka (u daljem tekstu: APIF) uspostavlja i vodi Registar računa fizičkih lica otvorenih u ovlašćenim organizacijama.
(2) Registar računa fizičkih lica obuhvata:
a) račune za obavljanje platnog prometa, u domaćoj i stranoj valuti,
b) račune depozita i uloga na štednju, u domaćoj i stranoj valuti i
v) druge račune, u domaćoj i stranoj valuti, otvorene na osnovu ugovora sa bankom.
(3) Registar računa fizičkih lica je elektronska baza podataka, koja sadrži sljedeće podatke:
a) ime i prezime fizičkog lica,
b) jedinstveni matični broj fizičkog lica rezidenta,
v) odgovarajuću identifikacionu oznaku za strano fizičko lice (broj identifikacionog dokumenta, zemlja izdavalac tog dokumenta, datum rođenja i slično) i jedinstveni identifikacioni broj stranog fizičkog lica dodijeljen u skladu sa propisima kojima se uređuje registracija poreskih obveznika,
g) adresu prebivališta za domaće fizičko lice i adresu boravišta, ako posjeduje,
d) adresu boravišta u Republici Srpskoj ili Bosni i Hercegovini za strano fizičko lice i adresu prebivališta u zemlji domicila,
đ) broj računa fizičkog lica,
e) vrstu računa,
ž) datum otvaranja i zatvaranja računa fizičkog lica, kao i datum promjene ličnih podataka u vezi sa računom,
z) podatke iz t. a) do d) ovog stava o licima koja su ovlašćena da raspolažu sredstvima na računu fizičkog lica,
i) oznaku da li je račun domaćeg ili stranog fizičkog lica,
j) status računa (račun sa ili bez evidentiranih, a neizmirenih naloga za prinudnu naplatu) i
k) oznaku za osnovni platni račun.
(4) Registar računa fizičkih lica ne sadrži podatke o stanju i promjenama na računima iz stava 2. ovog člana.
(1) Ovlašćene organizacije dužne su da kontinuirano, odmah po otvaranju, promjeni podataka o računu i zatvaranju računa fizičkih lica, dostavljaju elektronskim putem podatke iz člana 15a. stav 3. ovog zakona APIF-u.
(2) Ovlašćene organizacije su odgovorne za ažurno dostavljanje podataka u Registar računa fizičkih lica i njihovu tačnost.
(3) Ovlašćene organizacije su dužne da pri prikupljanju i obradi podataka o fizičkim licima iz člana 15a. stav 3. ovog zakona postupaju u skladu sa propisima kojima se uređuje poslovna tajna i zaštita ličnih podataka.
(4) APIF donosi uputstvo kojim propisuje način vođenja Registra računa fizičkih lica, način dostavljanja podataka, kao i davanja i korišćenja podataka iz ovog registra.
(5) Ministar finansija daje prethodnu saglasnost na uputstvo APIF-a iz stava 4. ovog člana.
(1) Podaci iz Registra računa fizičkih lica nisu javno dostupni i na njih se primjenjuju propisi kojima se uređuje poslovna tajna i zaštita ličnih podataka.
(2) APIF je ovlašćen da, na osnovu podnesenog zahtjeva u pisanoj formi ili elektronskom obliku, podatke iz Registra računa fizičkih lica dostavi, odnosno omogući pristup tim podacima:
a) ako je lice na koje se ovi podaci odnose prethodno dalo pismeni pristanak,
b) na osnovu odluke ili zahtjeva nadležnog suda,
v) ako, radi vršenja nadzora nad ovlašćenom organizacijom u skladu sa zakonom, to zahtijeva Agencija za bankarstvo Republike Srpske,
g) za potrebe ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove, organa nadležnog za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije i organa nadležnog za sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti, u skladu sa propisima,
d) za potrebe poreske uprave i drugog kontrolnog organa, u skladu sa propisima kojima se uređuju poslovi iz njihove nadležnosti,
đ) za potrebe advokata radi preduzimanja pravnih radnji u cilju pružanja pravne pomoći zastupanja fizičkih i pravnih lica u ostvarivanju njihovih potraživanja, uz priloženu punomoć stranke,
e) u vezi sa postupkom izvršenja ili obezbjeđenja na imovini imaoca računa, na osnovu zahtjeva suda, drugog nadležnog organa ili ovlašćenog lica koje, u skladu sa posebnim zakonom, ima pravni interes za prinudno ostvarenje potraživanja u tom postupku,
ž) za potrebe ovlašćenih organizacija radi otvaranja osnovnog platnog računa, ako je lice na koje se ovi podaci odnose prethodno dalo pismeni pristanak i
z) za potrebe ovlašćenih organizacija u postupku otvaranja platnog računa fizičkom licu radi provjere statusa njegovih drugih računa, ako je podnosilac zahtjeva na koje se ovi podaci odnose prethodno dao pismeni pristanak.
(3) Zahtjev za dobijanje podataka iz stava 2. ovog člana treba da sadrži, pored podataka utvrđenih zakonom kojim se uređuje opšti upravni postupak, podatke o pravnom osnovu i svrsi korišćenja ličnih podataka, kao i druge podatke koje propiše APIF.
(4) Subjekti iz stava 2. ovog člana mogu podatke iz Registra računa fizičkih lica koristiti radi obavljanja poslova u okviru zakonom utvrđene nadležnosti, isključivo u svrhu za koju su pribavljeni i ne mogu ih dalje saopštavati ili dostavljati trećim licima, niti tim licima omogućiti pristup ovim podacima, osim u slučajevima utvrđenim ovim zakonom.
(5) Stav 4. ovog člana primjenjuje se i na lica koja su zaposlena ili angažovana, odnosno koja su bila zaposlena ili angažovana kod subjekata iz stava 2. ovog člana kojima su podaci učinjeni dostupnim, kao i druga lica kojima su zbog prirode njihovog posla ti podaci učinjeni dostupnim.
(6) U vršenju ovlašćenja koja su mu povjerena ovim članom, APIF je dužan da postupa po zakonu kojim se uređuje opšti upravni postupak i odgovoran je za dostavljanje podataka subjektima iz stava 2. ovog člana.
(7) U postupanju po zahtjevu ovlašćene organizacije iz stava 2. t. ž) i z) ovog člana, APIF je ovlašćen da obezbijedi ovlašćenoj organizaciji samo informaciju o postojanju platnog računa, odnosno informaciju o postojanju platnog računa na kojem su evidentirani i neizvršeni nalozi za prinudnu naplatu iz evidencije registra računa fizičkog lica, isključujući informacije o ovlašćenim organizacijama kod kojih su platni računi otvoreni i brojevima tih računa.
(1) APIF je dužan da:
a) podatke iz Registra računa fizičkih lica kontinuirano ažurira, odmah nakon prijema obavještenja od ovlašćenih organizacija o promjenama podataka iz člana 15a. stav 3. ovog zakona,
b) obezbijedi identičnost podataka u Registru računa fizičkih lica sa podacima dostavljenim od ovlašćenih organizacija,
v) obezbijedi sigurnost i povjerljivost podataka, te preduzme sve tehničke i organizacione mjere u cilju zaštite i tajnosti podataka, u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima kojima se uređuje poslovna tajna i zaštita ličnih podataka,
g) preduzme mjere protiv neovlašćenog pristupa podacima iz ovog registra i drugih oblika nezakonite obrade, mijenjanja, uništavanja ili prenosa podataka, kao i mjere protiv zloupotrebe ovih podataka,
d) vodi posebnu evidenciju o podacima iz Registra računa fizičkih lica koji su dati subjektima iz člana 15v. stav 2. ovog zakona i svrsi za koju su podaci dati,
đ) kod prikupljanja, obrade i davanja podataka iz Registra računa fizičkih lica postupa u skladu sa propisima kojima se uređuje poslovna tajna i zaštita ličnih podataka i
e) čuva podatke na način i u rokovima utvrđenim propisima kojima se uređuje arhivska djelatnost i drugim propisima.
(2) APIF je dužan da obezbijedi tačnost i ažurnost podataka iz Registra računa fizičkih lica povezujući ih sa podacima iz drugih službenih evidencija i registara drugih nadležnih organa, kada je to moguće.
(3) Zaposleni u APIF-u koji obrađuju podatke iz Registra računa fizičkih lica dužni su da čuvaju tajnost podataka, pridržavaju se utvrđenog načina zaštite podataka i obrađuju podatke pod uslovima koje odredi APIF.
(4) Lica iz stava 3. ovog člana dužna su da čuvaju tajnost podataka i nakon prestanka radnog odnosa, odnosno izvršavanja određenih zadataka.
Upravni odbor APIF-a, uz saglasnost Vlade Republike Srpske, donosi odluku o visini naknada za korišćenje podataka iz Registra računa fizičkih lica, a naplaćena naknada predstavlja prihod APIF-a.
(1) APIF uspostavlja i vodi Registar sefova fizičkih lica i Registar sefova poslovnih subjekata koje ovlašćene organizacije stavljaju na upotrebu korisnicima sefa.
(2) Registri iz stava 1. ovog člana ne sadrže podatke o sadržini sefova. https://advokat-prnjavorac.com
(3) Ovlašćene organizacije koje fizičkim licima i poslovnim subjektima stavljaju na upotrebu sefove, dužne su da redovno dostavljaju APIF-u podatke koje sadrže registri iz stava 1. ovog člana i odgovorne su za njihovu tačnost.
Registar sefova fizičkih lica je elektronska baza podataka koja sadrži sljedeće podatke o korisnicima sefova:
a) ime i prezime korisnika sefa,
b) jedinstveni matični broj korisnika sefa rezidenta,
v) odgovarajuću identifikacionu oznaku za strano fizičko lice (broj identifikacionog dokumenta, zemlja izdavalac tog dokumenta, datum rođenja i slično) i jedinstveni identifikacioni broj stranog fizičkog lica dodijeljen u skladu sa propisima kojima se uređuje registracija poreskih obveznika,
g) adresu prebivališta korisnika sefa rezidenta i adresu boravišta, ako posjeduje,
d) adresu boravišta u Republici Srpskoj ili Bosni i Hercegovini za korisnika sefa koji je strano fizičko lice i adresu prebivališta u zemlji domicila,
đ) podatke iz t. a) do d) ovog stava o licima koja su ovlašćena da pristupaju sefu korisnika,
e) datum zaključenja i prestanka ugovora o sefu, kao i period na koji je taj ugovor zaključen Član 15ž.
Registar sefova poslovnih subjekata je elektronska baza podataka koja sadrži sljedeće podatke o korisnicima sefova:
a) poslovno ime, odnosno naziv ili skraćeno poslovno ime korisnika sefa,
b) adresu sjedišta korisnika sefa, a za korisnika koji je strano pravno lice i naziv zemlje domicila,
v) matični broj i jedinstveni identifikacioni broj korisnika sefa,
g) ime i prezime lica koja su ovlašćena da pristupaju sefu korisnika,
d) jedinstveni matični broj lica koja su ovlašćena da pristupaju sefu korisnika, odnosno drugu odgovarajuću identifikacionu oznaku za strano lice (broj identifikacionog dokumenta, zemlja izdavalac tog dokumenta, datum rođenja i slično),
đ) datum zaključenja i prestanka ugovora o sefu, kao i period na koji je taj ugovor zaključen,
e) druge neophodne podatke koje propiše APIF.
(1) Podaci iz registara sefova nisu javno dostupni i na njih se primjenjuju propisi kojima se uređuju poslovna tajna i zaštita ličnih podataka.
(2) APIF je ovlašćen da, na osnovu podnesenog zahtjeva u pisanoj formi ili elektronskom obliku, podatke iz Registra sefova fizičkih lica i Registra sefova poslovnih subjekata dostavi, odnosno omogući pristup tim podacima:
a) ako je lice na koje se ovi podaci odnose prethodno dalo pismeni pristanak,
b) na osnovu odluke ili zahtjeva suda,
v) za potrebe ministarstva nadležnog za unutrašnje poslove, organa nadležnog za borbu protiv organizovanog kriminala i korupcije i organa nadležnog za sprečavanje pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti, u skladu sa propisima,
g) u vezi sa postupkom izvršenja ili obezbjeđenja na imovini korisnika sefa, na osnovu zahtjeva suda ili drugog nadležnog organa.
(3) Na obaveze APIF-a u pogledu prikupljanja, obrade i zaštite podataka iz Registra sefova fizičkih lica i Registra sefova poslovnih subjekata primjenjuju se odredbe ovog zakona koje uređuju Registar računa fizičkih lica.
(4) APIF donosi uputstvo kojim propisuje način vođenja Registra sefova fizičkih lica i Registra sefova poslovnih subjekata, način dostavljanja podataka, kao i davanja i korišćenja podataka iz ovih registara.
(5) Ministar finansija daje prethodnu saglasnost na uputstvo APIF-a iz stava 4. ovog člana.
(1) Ovlašćene organizacije dužne su da čuvaju naloge za plaćanje i drugu dokumentaciju o otvorenim računima i obavljenom platnom prometu, u rokovima utvrđenim propisima o arhivskoj djelatnosti i propisima o sprečavanju pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti.
(2) Dokumentacija iz stava 1. ovog člana čuva se u materijalnom ili elektronskom obliku, u skladu sa propisima koji uređuju arhivsku djelatnost i drugim propisima.
Poslovni subjekti i fizička lica dužni su da obavijeste ovlašćene organizacije o svakoj promjeni podataka koji su dostavljeni prilikom otvaranja računa, u roku od osam dana od dana promjene izvršene u odgovarajućim registrima i evidencijama.
(1) Ovlašćene organizacije zatvaraju račune na zahtjev učesnika, u skladu sa ovim zakonom i ugovorom, ili po službenoj dužnosti u skladu sa propisima koji za svoju posljedicu imaju zatvaranje računa.
(2) Prije zatvaranja računa za redovno poslovanje poslovnog subjekta moraju se zatvoriti svi računi njegovih organizacionih dijelova i njegovi računi za posebne namjene otvoreni u toj ovlašćenoj organizaciji.
(3) Ovlašćene organizacije fizičkom licu, bez naknade, vrše zatvaranje računa i gašenje platne kartice.
(4) (brisano)
(1) Ovlašćene organizacije ne mogu zatvoriti glavni račun poslovnog subjekta na teret kojeg su evidentirani neizvršeni nalozi za prinudnu naplatu.
(2) Izuzetno od stava 1. ovog člana, glavni račun može se zatvoriti na osnovu propisa koji kao posljedicu primjene imaju zatvaranje računa, u tom slučaju se nalozi za prinudnu naplatu evidentiraju na računu pravnog sljedbenika ili se vraćaju nalogodavcu.
Neizvršene naloge za plaćanje, izdate od poslovnog subjekta čiji su računi zatvoreni, a koji se ne odnose na prinudnu naplatu, ovlašćene organizacije odmah vraćaju poslovnom subjektu.
(1) Plaćanja preko računa učesnika obavljaju se na osnovu naloga za plaćanje.
(2) Nalog za plaćanje je bezuslovna instrukcija data ovlašćenoj organizaciji da izvrši plaćanje ili naplati određeni iznos novca sa naznačenog računa, a daje se na obrascima platnog prometa, u pisanoj formi ili elektronskom obliku, u skladu sa zakonom koji uređuje platne transakcije i propisima koji uređuju elektronsko plaćanje i elektronske dokumente.
(1) Transakciju plaćanja sa računa iniciraju učesnici - imaoci računa izdavanjem naloga za plaćanje na teret svog računa, a u korist računa primaoca.
(2) Izuzetno od stava 1. ovoga člana, naloge za prinudnu naplatu mogu da daju:
a) učesnici - povjerioci, na osnovu naplata dospjelih hartija od vrijednosti, drugih dospjelih instrumenata obezbjeđenja plaćanja i ostalih propisanih ili ugovorenih ovlašćenja,
b) organi i institucije, na osnovu zakonskih ovlašćenja i
v) ovlašćene organizacije, na osnovu sudskih odluka i drugih izvršnih isprava, te zakonskih ovlašćenja.
(3) Nalozi za prinudnu naplatu iz stava 2. ovog člana glase na račun koji je poslovni subjekat, u skladu sa članom 12. stav 4. ovog zakona, odredio kao glavni račun.
(4) Osim naloga za plaćanje iz stava 2. tačka v) ovoga člana, ovlašćene organizacije mogu da daju naloge za plaćanje na teret računa učesnika, na osnovu ugovorenih ovlašćenja dobijenih od učesnika.
(1) Naloge za plaćanje potpisuju ovlašćena lica učesnika čiji su potpisi deponovani kod ovlašćenih organizacija, odnosno druga ovlašćena lica u slučajevima davanja naloga iz člana 22. st. 2. i 4. ovog zakona.
(2) Prilikom prijema naloga za plaćanje ovlašćene organizacije dužne su da utvrde identitet nalogodavca i donosioca naloga, kao i da provjere identičnost potpisa na nalozima za plaćanje sa deponovanim potpisima ovlašćenih lica, dostavljenih tim ovlašćenim organizacijama.
(1) Nalozi za plaćanje iz člana 22. ovog zakona podnose se na izvršenje ovlašćenim organizacijama kod kojih učesnici imaju otvorene račune, u skladu sa ovim zakonom.
(2) Prilikom prijema naloga za plaćanje ovlašćene organizacije dužne su primiti naloge za plaćanje i drugu dokumentaciju platnog prometa, ako su popunjeni i podneseni na propisan način.
(3) Ovlašćene organizacije vraćaju naloge za plaćanje koji nisu popunjeni na propisan način i ukazuju donosiocu naloga na nedostatke i greške radi njihovog otklanjanja.
(1) Plaćanja između učesnika obavljaju se bezgotovinski, gotovim novcem i obračunom.
(2) Bezgotovinsko plaćanje je prenos sredstava sa računa jednog učesnika na račun drugog učesnika.
(3) Gotovinsko plaćanje je direktna predaja gotovog novca između učesnika, uplata gotovog novca na račun i isplata gotovog novca sa računa.
(4) Vlada donosi uredbu kojom se uređuju način i uslovi po kojima poslovni subjekti mogu vršiti plaćanje u gotovom novcu.
(1) Uplata gotovog novca na račun i isplata gotovog novca sa računa inicira se nalogom za plaćanje.
(2) Nalog za uplatu gotovog novca na račun može se podnijeti svim ovlašćenim organizacijama, bez obzira na to gdje se vodi račun u korist kojeg se obavlja uplata.
(3) Nalog za isplatu gotovog novca sa računa podnosi se ovlašćenoj organizaciji koja vodi račun učesnika.
(1) Zabranjeno je poslovnim subjektima da izmiruju svoje obaveze gotovim novcem ako imaju blokirane račune u skladu sa ovim zakonom.
(2) Poslovni subjekti su dužni gotov novac ostvaren obavljanjem registrovane djelatnosti položiti na račune u ovlašćenim organizacijama, u skladu sa propisima donesenim na osnovu člana 25. stav 4. ovog zakona.
(1) Obračunsko plaćanje je izmirenje međusobnih novčanih obaveza i potraživanja između učesnika bez upotrebe novca.
(2) Obračunsko plaćanje vrši se ugovaranjem promjene povjerilaca, odnosno dužnika u određenom obligacionom odnosu (asignacija, cesija, pristupanje dugu, preuzimanje duga, ustupanje duga i drugo), prebijanjem (kompenzacija) i na drugi način, u skladu sa zakonom koji uređuje obligacione odnose.
(3) Ako su računi poslovnih subjekata u trenutku plaćanja blokirani po osnovu naloga za prinudnu naplatu, poslovni subjekti ne mogu izmirivati novčane obaveze na način iz stava 2. ovog člana, osim ako drugim propisom nije drugačije utvrđeno.
V - IZVRŠENjE PLAĆANjA I PRINUDNA NAPLATA SA RAČUNA
(1) Ovlašćene organizacije su obavezne da izvrše naloge za plaćanje učesnika iz člana 22. st. 1. i 4. ovog zakona samo u slučaju da na računu učesnika postoji odgovarajuće pokriće, na način i u rokovima definisanim propisima o obavljanju platnih transakcija.
(2) Odgovarajuće pokriće označava dovoljan iznos raspoloživih sredstava za izvršenje naloga za plaćanje, a sastoji se od stanja na računu iz prethodnog dana, uvećanog za priliv sredstava na račun u toku dana i za sredstva na osnovu ugovora sa ovlašćenom organizacijom o dozvoljenom negativnom saldu na računu, te umanjeno za izvršena plaćanja u tom danu do vremena utvrđivanja pokrića.
(3) Naloge za plaćanje iz člana 22. st. 1. i 4. ovog zakona za čije izvršenje na dan prijema naloga nema odgovarajućeg pokrića na računu ovlašćene organizacije mogu da vrate podnosiocu.
(1) Ovlašćena organizacija koja vodi glavni račun poslovnog subjekta naloge za prinudnu naplatu, date na osnovu člana 22. st. 2. i 3. ovog zakona, ne vraća, nego evidentira i izvršava iz raspoloživih sredstava na računu, na način i prema sljedećem redoslijedu prioriteta:
a) izvršna rješenja na osnovu kojih se izvršavaju obaveze po osnovu javnih prihoda - prema vremenu prijema,
b) druga izvršna sudska rješenja, drugi izvršni naslovi, nalozi na osnovu zakonskih ovlašćenja - prema vremenu prijema,
v) nalozi povjerilaca na osnovu dospjelih hartija od vrijednosti, mjenica ili ovlašćenja koje je dužnik dao svojoj banci i svom povjeriocu - prema vremenu prijema i
g) ostali osnovi za naplatu.
(2) Nalozi za prinudnu naplatu iz sljedećeg reda prioriteta mogu se izvršavati tek po izvršenju svih naloga za prinudnu naplatu iz prethodnog reda prioriteta, uključujući i naloge za prinudnu naplatu koji su primljeni u međuvremenu.
(3) Ovlašćena organizacija koja vodi glavni račun poslovnog subjekta dužna je da vodi evidenciju o redoslijedu prijema naloga za prinudnu naplatu istog prioriteta iz stava 1. ovog člana prema danu i satu njihovog prijema i da ih po tom redoslijedu izvršava.
(4) Ovlašćena organizacija koja vodi glavni račun poslovnog subjekta obavještava povjerioca, na njegov zahtjev, o redoslijedu naplate njegovog potraživanja.
(5) Podnesene naloge poslovnog subjekta koji se ne odnose na prinudnu naplatu ovlašćene organizacije ne mogu izvršavati prije izvršenja svih naloga za prinudnu naplatu iz stava 1. ovog člana i deblokade svih računa poslovnog subjekta.
(1) Ovlašćena organizacija koja vodi glavni račun poslovnog subjekta izvršava naloge za prinudnu naplatu, date u skladu sa članom 22. st. 2. i 3. ovog zakona, do iznosa određenog u nalogu iz svih sredstava na računima poslovnog subjekta u konvertibilnim markama koji su otvoreni u toj ovlašćenoj organizaciji, osim sredstava na ovim računima koja su izuzeta od izvršenja po drugom osnovu.
(2) U nedostatku sredstava za potpuno izvršenje naloga za plaćanje iz stava 1. ovog člana, ovlašćena organizacija koja vodi glavni račun poslovnog subjekta naloge izvršava djelimično.
(1) Ako na računima poslovnog subjekta nema dovoljno sredstava za izvršenje naloga za prinudnu naplatu iz člana 30. stav 1. ovog zakona, a poslovni subjekat ima otvorene račune kod drugih ovlašćenih organizacija, ovlašćena organizacija koja vodi glavni račun poslovnog subjekta upućuje zahtjev elektronskim putem drugim ovlašćenim organizacijama, u skladu sa propisom donesenim na osnovu ovog zakona, isti dan, odnosno najkasnije idući radni dan, za blokadu svih računa poslovnog subjekta u konvertibilnim markama i devizama koji se vode u tim ovlašćenim organizacijama.
(2) Sredstva na računima organizacionih dijelova i računima za posebne namjene poslovnog subjekta predstavljaju sastavni dio sredstava na njegovim računima za redovno poslovanje i koriste se za izvršenje naloga za prinudnu naplatu, osim sredstava na ovim računima koja su izuzeta od izvršenja po ovom zakonu i drugim propisima.
(3) Druge ovlašćene organizacije dužne su da postupe po zahtjevu ovlašćene organizacije koja vodi glavni račun i da odmah blokiraju sve račune poslovnog subjekta koji se kod njih vode, kao i da dostave podatak o blokadi računa poslovnog subjekta u Jedinstveni registar.
(4) Ovlašćene organizacije iz stava 3. ovog člana blokiraju račune poslovnog subjekta do momenta prijema obavještenja ovlašćene organizacije koja vodi glavni račun o prestanku blokade računa poslovnog subjekta.
(5) Računi javnih prihoda na koje se vrše uplate javnih prihoda na ime Republike Srpske, opština, gradova i fondova i sa kojih se vrši raspodjela na račune korisnika javnih prihoda ne mogu se blokirati i sredstva na ovim računima izuzimaju se od izvršenja naloga za prinudnu naplatu.
(1) Poslovni subjekat čiji je račun blokiran dužan je odmah ili prvi radni dan nakon prijema obavještenja od ovlašćenih organizacija o blokadi računa dati naloge za prenos sredstava sa blokiranih računa na svoj glavni račun na kojem su evidentirani neizvršeni nalozi za prinudnu naplatu ili dati nalog za rezervisanje sredstava do potpunog okončanja izvršnog postupka.
(2) Ako poslovni subjekat u roku iz stava 1. ovog člana ne izda naloge za prenos sredstava sa blokiranih računa na glavni račun, ovlašćene organizacije kod kojih poslovni subjekat ima blokirane račune ispostaviće naloge za prenos sredstava sa blokiranih računa poslovnog subjekta u konvertibilnim markama na glavni račun u visini iznosa blokade računa.
(3) Ako na računima poslovnog subjekta u konvertibilnim markama nema dovoljno sredstava za izvršenje naloga za prinudnu naplatu, ovlašćene organizacije ispostaviće naloge za prenos sredstava sa svih blokiranih deviznih računa i računa za posebne namjene poslovnog subjekta otvorenih u tim ovlašćenim organizacijama, osim sredstava koja su izuzeta od izvršenja po ovom zakonu i drugim propisima.
(4) Ovlašćena organizacija koja vodi glavni račun poslovnog subjekta dužna je da, nakon potpunog izvršenja naloga za prinudnu naplatu, odmah obavijesti druge ovlašćene organizacije o tom izvršenju, radi deblokade sredstava poslovnog subjekta na računima kod tih ovlašćenih organizacija.
(5) Ovlašćene organizacije dužne su da, nakon prijema obavještenja ovlašćene organizacije iz stava 3. ovog člana o prestanku blokade računa poslovnog subjekta, odmah deblokiraju sve račune poslovnog subjekta i promijene oznaku o blokadi računa u evidenciji računa poslovnih subjekata koji vodi ovlašćena organizacija i Jedinstveni registar.
(1) Ovlašćene organizacije neće izvršiti naloge za prinudnu naplatu iz sredstava na računima učesnika ako su ta sredstva izuzeta od izvršenja propisom kojim se uređuje izvršni postupak, sudskom odlukom ili odlukom drugog nadležnog organa, kao i drugih sredstava ako su izuzeta od izvršenja drugim propisom.
(2) Ministar finansija donosi podzakonski propis kojim se uređuju način i postupak izvršenja naloga za prinudnu naplatu preko računa ovlašćenih organizacija, u skladu sa ovim zakonom.
(1) U slučaju da na računima poslovnog subjekta u konvertibilnim markama, deviznim računima ili računima za posebne namjene nema dovoljno sredstava za izvršenje naloga za prinudnu naplatu, ovlašćene organizacije kod kojih se vode oročena sredstva poslovnog subjekta koji ima blokirane račune obavezne su, u skladu sa zakonom koji uređuje izvršni postupak, raskinuti ugovor i oročena sredstva doznačiti na glavni račun poslovnog subjekta radi izvršenja naloga za prinudnu naplatu iz člana 22. st. 2. i 3. ovoga zakona.
(2) Ovlašćene organizacije iz stava 1. ovog člana obavezne su na glavni račun doznačiti i iznos dospjelih kamata, koje prema ugovoru o oročenim sredstvima pripadaju poslovnom subjektu do momenta raskida ugovora, radi izvršenja naloga za prinudnu naplatu u skladu sa ovim zakonom.
(3) Ovlašćene organizacije dužne su da, u ugovoru o oročenim sredstvima zaključenim sa poslovnim subjektom, unesu odredbu o raskidu ugovora i obavezi prenosa oročenih sredstava, zajedno sa pripadajućim kamatama do momenta raskida ugovora, na glavni račun poslovnog subjekta radi izvršenja naloga za prinudnu naplatu u skladu sa ovim zakonom.
(4) Poslovni subjekat može, radi izvršenja naloga za prinudnu naplatu, raskinuti ugovor o oročenim sredstvima zaključen sa ovlašćenom organizacijom.
(1) Ako nalozi za prinudnu naplatu glase na teret drugog računa poslovnog subjekta, a ne na teret glavnog računa, ovlašćena organizacija koja vodi taj račun izvršava naloge za prinudnu naplatu do iznosa pokrića na računima poslovnog subjekta koji se vode u toj ovlašćenoj organizaciji, na način propisan članom 30. st. 2. do 5. ovog zakona.
(2) Neizvršene naloge za prinudnu naplatu ovlašćena organizacija iz stava 1. ovog člana dostavlja na izvršenje ovlašćenoj organizaciji koja vodi glavni račun poslovnog subjekta, najkasnije sljedeći radni dan.
(3) Ovlašćena organizacija koja vodi glavni račun poslovnog subjekta primljene naloge za prinudnu naplatu izvršava na način propisan članom 22. stav 2. tačka v), čl. 30. i 31. ovoga zakona, a u slučaju nedostatka sredstava za potpuno izvršenje naloga postupa na način propisan članom 32. ovog zakona.
(1) Naloge za prinudnu naplatu, date u skladu sa članom 22. st. 2. i 3. ovog zakona, čiji je dužnik ovlašćena organizacija, ovlašćena organizacija je dužna da izvrši na teret sredstava na svim računima otvorenim u konvertibilnim markama i devizama, u skladu sa odredbama ovog i drugih zakona.
(2) Ovlašćene organizacije koje imaju otvorene nerezidentne račune iz člana 8. stav 3. ovog zakona dužne su da primljene naloge za prinudnu naplatu izvršavaju u skladu sa čl. 30. i 31. ovog zakona, a u slučaju nedostatka sredstava na ovim računima za potpuno izvršenje naloga, ove i druge ovlašćene organizacije dužne su da postupaju na način propisan čl. 32. do 36. ovog zakona.
(1) Zabranjeno je poslovnim subjektima da vrše plaćanja preko računa kod ovlašćenih organizacija, ako imaju blokirane račune.
(2) Zabranjeno je korišćenje sredstava koja poslovni subjekat ima na računima kod ovlašćenih organizacija, a koja su blokirana na osnovu naloga za prinudnu naplatu, za druga plaćanja poslovnog subjekta.
(3) Zabranjeno je ovlašćenim organizacijama da poslovnim subjektima čiji su računi blokirani kao i fizičkim licima na čijim računima postoje evidentirani, a neizvršeni nalozi za prinudnu naplatu, otvaraju nove račune.
(4) Ovlašćene organizacije ne mogu zatvoriti račun fizičkog lica na čijem računu postoje evidentirani, a neizvršeni nalozi za prinudnu naplatu.
(5) Zabranjeno je ovlašćenim organizacijama da učesnicima obračunavaju i naplaćuju naknadu po osnovu davanja ili vođenja referentne oznake ili drugog podatka koji omogućava identifikaciju pojedinačne platne transakcije (poziv na broj, broj partije i drugo).
Plaćanja sa računa na račun učesnika koji se vode u različitim ovlašćenim organizacijama izvršavaju se poravnanjem međubankarskih naloga za plaćanje, u skladu sa zakonom i propisima koji uređuju platne transakcije.
Ovlašćene organizacije i učesnici odgovorni su i snose štetu koja može nastati obavljanjem poslova platnog prometa, u skladu sa zakonima koji uređuju platne transakcije i obligacione odnose, kao i zaključenim ugovorom.
(1) Ovlašćene organizacije su obavezne učesnicima dostavljati ili stavljati na raspolaganje izvještaje o svim promjenama i stanju na računima u skladu sa ugovorom o otvaranju i vođenju računa.
(2) Izvještaj iz stava 1. ovog člana ovlašćene organizacije dužne su dostavljati ili stavljati na raspolaganje učesnicima jednom mjesečno, bez naplate naknade za tu uslugu.
(3) Ako rok za dostavu izvještaja nije ugovoren, ovlašćene organizacije dostavljaju ili stavljaju na raspolaganje poslovnim subjektima izvještaje o stanju i promjenama po računima sa podacima o izvršenim plaćanjima, najkasnije idući radni dan od dana nastanka promjene na računu.
(1) Zabranjeno je ovlašćenim organizacijama da učesnicima naplaćuju davanje informacija o uslovima obavljanja poslova platnog prometa.
(2) Dozvoljeno je ovlašćenim organizacijama i učesnicima da se dogovore o troškovima za dodatno ili češće dostavljanje informacija ili njihov prenos putem sredstava komunikacije koja nisu navedena u ugovoru, a koje zahtijeva učesnik.
(3) Troškovi ovlašćenih organizacija za informacije iz stava 2. ovog člana moraju biti primjereni i u skladu sa stvarnim troškovima ovlašćenih organizacija.
(1) Ovlašćene organizacije dužne su da, na osnovu naloga i druge dokumentacije platnog prometa, vode evidenciju o obavljenom platnom prometu, u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima.
(2) Podaci o promjenama i stanju na računima učesnika kod ovlašćenih organizacija predstavljaju poslovnu tajnu, kao i drugi podaci za koje je drugim zakonom utvrđeno da su tajni.
(1) Ovlašćene organizacije dužne su nadležnim organima, na njihov pismeni zahtjev, dostaviti podatke i informacije o obavljenom platnom prometu, u skladu sa ovim zakonom.
(2) Podaci o promjenama i stanju na računu učesnika, kao i drugi podaci, mogu se dati drugom učesniku uz pisanu saglasnost učesnika na kojeg se ti podaci odnose.
(1) Ovlašćene organizacije i učesnici su dužni da u postupku otkrivanja, sprečavanja i istraživanja pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti u poslovima unutrašnjeg platnog prometa primjenjuju odredbe posebnog zakona koji uređuje ovu oblast i preduzimaju mjere i aktivnosti propisane ovim zakonom.
(2) Ovlašćene organizacije mogu u skladu sa posebnim zakonom, vršiti obradu ličnih podataka učesnika kojima raspolažu u obavljanju svoje djelatnosti, u svrhu sprečavanja i istraživanja prevara u platnom prometu.
(1) Nadzor nad obavljanjem poslova platnog prometa ovlašćenih organizacija vrše Agencija i drugi kontrolni organi, u skladu sa odredbama ovog i posebnih zakona kojima se uređuju njihovo poslovanje i nadležnost.
(2) Kontrolu učesnika platnog prometa vrše organi nadležni za inspekcijski nadzor u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad inspekcija u Republici Srpskoj i poreskim propisima i drugi nadležni kontrolni organi, u skladu sa odredbama ovog i posebnih zakona kojima se uređuju nadležnost i ovlašćenja ovih kontrolnih organa.
(3) Agencija i kontrolni organi, u okviru svoje nadležnosti, sarađuju u vršenju nadzora obavljanja platnog prometa i u primjeni ovog i drugih zakona.
U sprovođenju nadzora i primjeni ovog zakona Agencija preduzima sljedeće:
a) zahtijeva od ovlašćenih organizacija da pruže sve informacije potrebne za praćenje usklađenosti obavljanja poslova platnog prometa sa ovim zakonom i drugim propisima,
b) obavlja direktan nadzor u ovlašćenim organizacijama i njihovim organizacionim dijelovima ili u bilo kojem agentu, procesoru trećoj strani,
v) daje preporuke i smjernice i po potrebi obavezujuće naloge,
g) privremeno obustavi ili oduzme ovlašćenoj organizaciji dozvolu za obavljanje usluga u unutrašnjem platnom prometu ako ne obavlja poslovanje u skladu sa ovim zakonom i propisima Agencije i
d) preduzima mjere i pokreće postupke protiv ovlašćenih organizacija u slučaju nepridržavanja odredaba ovog i drugih zakona koji regulišu platni promet i platne transakcije.
(1) Novčanom kaznom u iznosu od 20.000 KM do 80.000 KM kazniće se za prekršaj ovlašćena organizacija ako:
a) učesniku otvori račune i vodi evidenciju suprotno članu 10. ovog zakona,
b) poslovnom subjektu otvori glavni račun suprotno članu 13. stav 1. ovog zakona,
v) učesniku zatvori račune suprotno čl. 18. i 19. ovog zakona,
g) ne daje naloge za plaćanje sa računa učesnika propisane članom 22. stav 2. tačka v) ovog zakona,
d) ne izvrši naloge za plaćanje u skladu sa odredbama člana 29. stav 1. ovog zakona,
đ) ne izvrši naloge za prinudnu naplatu u skladu sa članom 30. st. 1. do 3. i članom 31. ovog zakona,
e) izvrši naloge za plaćanje, a koji se ne odnose na prinudnu naplatu, suprotno članu 30. stav 5. ovog zakona,
ž) ne postupi u skladu sa članom 32. i članom 33. st. 2. do 5. ovog zakona,
z) sa blokiranih računa izvrši prenos sredstava koja su izuzeta od izvršenja, u skladu sa članom 34. stav 1. ovog zakona,
i) ne razroči oročena sredstva poslovnog subjekta u skladu sa članom 35. st. 1. do 3. ovog zakona,
j) ne izvrši naloge za prinudnu naplatu u skladu sa čl. 36. i 37. ovog zakona,
k) poslovnom subjektu i fizičkom licu čiji su računi blokirani izvrši plaćanja i otvori nove račune suprotno članu 38. st. 2. i 3. ovog zakona,
l) ne postupi u skladu sa članom 53. stav 4. ovog zakona,
lj) ne uskladi obavljanje poslova unutrašnjeg platnog prometa u roku iz člana 54. ovog zakona,
m) fizičkom licu zatvori račune suprotno članu 38. stav 4. ovog zakona i
n) ne postupi u skladu sa članom 38. stav 5. ovog zakona.
(2) Za prekršaje iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u ovlašćenoj organizaciji novčanom kaznom u iznosu od 5.000 KM do 20.000 KM.
(1) Novčanom kaznom od 10.000 KM do 40.000 KM za prekršaj kazniće se ovlašćena organizacija ako:
a) ne informiše učesnika ili mu ne stavi na raspolaganje prije zaključenja ugovora sve bitne uslove korišćenja usluga platnog prometa u skladu sa članom 9. stav 2. ovog zakona,
b) izmijeni odredbe ugovora suprotno članu 9. stav 3. ovog zakona,
v) ne čuva dokumentaciju i podatke u skladu sa članom 16. ovog zakona,
g) prilikom prijema naloga za plaćanje ne postupi u skladu sa čl. 23. i 24. ovog zakona,
d) ne obavijesti povjerioca, na njegov zahtjev, o redoslijedu naplate njegovog potraživanja u skladu sa članom 30. stav 4. ovog zakona,
đ) ne izvještava učesnika u skladu sa članom 41. ovog zakona i postupa suprotno članu 42. ovog zakona i
e) ne postupa sa dokumentacijom i podacima o obavljenom platnom prometu u skladu sa čl. 43. i 44. ovog zakona.
(2) Za prekršaje iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u ovlašćenoj organizaciji novčanom kaznom u iznosu od 2.500 KM do 10.000 KM.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 20.000 KM kazniće se za prekršaj ovlašćena organizacija ako:
a) ne dostavlja podatke u Registar računa fizičkih lica u skladu sa članom 15b. st. 1. i 2. ovog zakona i
b) pri prikupljanju i obradi podataka o fizičkim licima ne postupa u skladu sa članom 15b. stav 3. ovog zakona.
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice u ovlašćenoj organizaciji novčanom kaznom od 1.000 KM do 4.000 KM.
(1) Novčanom kaznom od 10.000 KM do 40.000 KM kazniće se za prekršaj APIF ako:
a) ne uspostavi i ne vodi Registar računa fizičkih lica u skladu sa članom 15a. ovog zakona,
b) postupa i dostavlja podatke iz Registra računa fizičkih lica suprotno članu 15v. st. 1. i 2. ovog zakona,
v) ne postupa u skladu sa članom 15g. ovog zakona i
g) naplaćuje naknade za korišćenje podataka iz Registra računa fizičkih lica suprotno odluci iz člana 15d. ovog zakona.
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice u APIF-u novčanom kaznom od 2.500 KM do 10.000 KM.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 20.000 KM kazniće se subjekat iz člana 15v. stav 2. ovog zakona, ako podatke dobijene iz Registra računa fizičkih lica koristi suprotno članu 15v. stav 4. ovog zakona.
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice u pravnom licu, kao i lica iz člana 15v. stav 5. ovog zakona novčanom kaznom od 1.000 KM do 4.000 KM.
(1) Novčanom kaznom od 10.000 KM do 40.000 KM kazniće se za prekršaj ovlašćena organizacija, ako:
a) fizičkom licu ne dostavi informativni pregled usluga i naknada u skladu sa članom 7b. stav 1. ovog zakona,
b) fizičkom licu ne učini dostupnim informativni pregled usluga i naknada u skladu sa članom 7b. stav 4. ovog zakona,
v) fizičkom licu ne dostavi, najmanje jednom godišnje i bez naknade, izvještaj o naplaćenim naknadama u skladu sa članom 7v. stav 1. ovog zakona,
g) na zahtjev fizičkog lica ne dostavi izvještaj o naplaćenim naknadama u skladu sa članom 7v. stav 2. ovog zakona,
d) izvještaj o naknadama nije sastavljen u skladu sa članom 7v. st. 3. i 4. ovog zakona,
đ) na svojoj internet stranici ne obezbijedi vezu sa sadržajem na internet stranici Agencije, u skladu sa članom 7g. stav 2. ovog zakona,
e) na zahtjev fizičkog lica iz člana 8a. stav 1. ovog zakona ne omogući otvaranje i korišćenje osnovnog računa i ne postupi u skladu sa čl. 8a. i 8b. ovog zakona,
ž) naknade u vezi sa osnovnim računom naplaćuje više nego što je propisano u skladu sa članom 8v. ovog zakona,
z) uslovljava otvaranje i korišćenje osnovnog računa ugovaranjem dodatnih usluga u skladu sa članom 8g. stav 3. ovog zakona,
i) jednostrano raskine ugovor o osnovnom računu suprotno članu 8d. stav 1. ovog zakona,
j) jednostrano raskine ugovor o platnom računu koji je zaključen sa fizičkim licem suprotno članu 8d. stav 8. ovog zakona,
k) obavještenje o raskidu ugovora o osnovnom računu ne dostavi fizičkom licu u skladu sa članom 8d. stav 2. ovog zakona,
l) obavještenje o raskidu ugovora o osnovnom računu ne sadrži uputstvo o pravu fizičkog lica na prigovor i mogućnosti zaštite njegovih prava pred Ombudsmanom za bankarski sistem u okviru Agencije u skladu sa članom 8d. stav 6. ovog zakona.
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se i odgovorno lice u ovlašćenoj organizaciji, novčanom kaznom u iznosu od 2.500 KM do 10.000 KM.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 20.000 KM kazniće se za prekršaj ovlašćena organizacija, ako:
a) pri prikupljanju i obradi podataka o fizičkim licima ne postupa u skladu sa članom 15đ. stav 2. ovog zakona,
b) ne dostavlja podatke u Registar sefova fizičkih lica i Registar sefova poslovnih subjekata u skladu sa članom 15đ. stav 3. ovog zakona.
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice u ovlašćenoj organizaciji, novčanom kaznom od 1.000 KM do 4.000 KM.
(1) Novčanom kaznom od 10.000 KM do 40.000 KM kazniće se za prekršaj APIF, ako:
a) ne uspostavi i ne vodi Registar sefova fizičkih lica i Registar sefova poslovnih subjekata u skladu sa članom 15đ. ovog zakona,
b) postupa i dostavlja podatke iz Registra sefova fizičkih lica suprotno članu 15z. stav 2. ovog zakona.
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice u APIF-u, novčanom kaznom od 2.500 KM do 10.000 KM.
(1) Novčanom kaznom od 5.000 KM do 20.000 KM kazniće se subjekat iz člana 15z. stav 2. ovog zakona ako podatke dobijene iz Registra sefova fizičkih lica i Registra sefova poslovnih subjekata koristi suprotno odredbama ovog zakona.
(2) Za prekršaj iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice u subjektu, novčanom kaznom od 1.000 KM do 4.1 KM.
(1) Novčanom kaznom u iznosu od 10.000 KM do 40.000 KM kazniće se za prekršaj poslovni subjekat ako:
a) ne otvori račune za potrebe plaćanja i novčana sredstva ne drži na računima u skladu sa članom 8. stav 1. ovog zakona,
b) ne odredi glavni račun u skladu sa članom 12. stav 4. ovog zakona i ne postupa u skladu sa članom 13. ovog zakona,
v) vrši plaćanje u gotovom novcu suprotno čl. 25. stav 4. i članu 27. ovog zakona,
g) vrši obračunsko plaćanje suprotno članu 28. stav 3. ovog zakona,
d) vrši plaćanja suprotno članu 38. st. 1. i 2. ovog zakona i
đ) ne postupi u skladu sa članom 53. st. 1. do 3. ovog zakona.
(2) Za prekršaje iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice poslovnog subjekta novčanom kaznom u iznosu od 2.500 KM do 10.000 KM.
(1) Novčanom kaznom u iznosu od 5.000 KM do 20.000 KM kazniće se za prekršaj poslovni subjekat ako:
a) otvori račune suprotno čl. 10. i 11. ovog zakona i
b) ne obavijesti ovlašćenu organizaciju o promjeni podataka koji su dostavljeni prilikom otvaranja računa u skladu sa članom 17. ovog zakona.
(2) Za prekršaje iz stava 1. ovog člana kazniće se odgovorno lice poslovnog subjekta novčanom kaznom u iznosu od 1.000 KM do 4.000 KM.
(1) Agencija ili drugi kontrolni organi u postupku kontrole izdaju prekršajne naloge ili podnose zahtjev za pokretanje prekršajnog postupka u slučajevima predviđenim ovim zakonom, u skladu sa propisima kojima se uređuje prekršajni postupak.
(2) Prekršajni postupak protiv poslovnog subjekta, osim organa iz stava 1. ovog člana, može pokrenuti i ovlašćena organizacija u slučaju da u obavljanju platnog prometa utvrdi prekršaj.
VIII - PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
(1) Poslovni subjekti koji imaju otvorene račune u ovlašćenim organizacijama prije stupanja na snagu ovog zakona dužni su da otvorene račune usklade sa odredbama člana 10. ovog zakona ili otvore nove račune u skladu sa ovim članom i odrede glavni račun u skladu sa članom 12. ovog zakona, u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona.
(2) Poslovni subjekti iz stava 1. ovog člana dužni su podnijeti zahtjev ovlašćenim organizacijama za zatvaranje svih računa koji nisu u skladu sa članom 10. ovog zakona i izvršiti prenos sredstava na račune iz stava 1. ovog člana.
(3) Poslovni subjekti koji imaju otvorene račune kod ovlašćenih organizacija na kojima su evidentirani neizvršeni nalozi za prinudnu naplatu dužni su u roku iz stava 1. ovog člana tim ovlašćenim organizacijama dostaviti dokaz o određivanju glavnog računa kod ovlašćene organizacije kojoj se dostavljaju neizvršeni nalozi za prinudnu naplatu poslovnog subjekta radi izvršenja ovih naloga u skladu sa odredbama čl. 32. do 36. ovog zakona.
(4) Ako poslovni subjekti ne postupe u skladu sa stavom 1. ovog člana, ovlašćene organizacije izvršiće blokadu svih otvorenih računa poslovnih subjekata i zabraniti raspolaganje sredstvima do postupanja poslovnih subjekata u skladu sa ovim zakonom.
Ovlašćene organizacije dužne su da obavljanje poslova unutrašnjeg platnog prometa usklade sa odredbama ovog zakona, najkasnije u roku od 90 dana od dana njegovog stupanja na snagu.
APIF će u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti uputstvo kojim propisuje način vođenja Registra računa fizičkih lica, način dostavljanja podataka, kao i davanja i korišćenja podataka iz ovog registra.
Ovlašćene organizacije dužne su da APIF-u dostave podatke o računima fizičkih lica, otvorenim prije donošenja ovog zakona, najkasnije u roku od 90 dana od dana donošenja uputstva iz člana 54a. ovog zakona.
APIF će u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti uputstvo kojim propisuje način vođenja registara sefova fizičkih lica i poslovnih subjekata, način dostavljanja podataka, kao i davanja i korišćenja podataka iz ovih registara.
Ovlašćene organizacije dužne su da APIF-u dostave podatke o sefovima fizičkih lica i poslovnih subjekata, otvorenim prije donošenja ovog zakona, najkasnije u roku od tri mjeseca od dana donošenja uputstva iz člana 15z. ovog zakona.
(1) Agencija će donijeti podzakonske propise vezane za najreprezentativnije usluge povezane sa platnim računima i izvještaje o naknadama za usluge povezane sa platnim računom predviđene ovim zakonom u roku od četiri mjeseca od dana stupanja na snagu ovog zakona.
(2) Do donošenja propisa iz stava 1. ovog člana primjenjuju se podzakonski propisi koji su važili do stupanja na snagu ovog zakona, a koji nisu sa njim u suprotnosti.
(3) Ovlašćene organizacije dužne su da svoje poslovanje, organizaciju i opšte akte usklade sa propisima Agencije u roku od četiri mjeseca od dana donošenja propisa Agencije iz stava 1. ovog člana.
(1) Vlada će u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti uredbu o uslovima i načinu plaćanja gotovim novcem (član 25).
(2) Ministar finansija će u roku od 30 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donijeti:
a) uputstvo o načinu vođenja i sadržaju evidencije računa poslovnih subjekata koji vodi ovlašćena organizacija (član 10) i
b) podzakonski propis kojim se uređuju način i postupak izvršenja naloga za prinudnu naplatu preko računa ovlašćenih organizacija (član 34).
(3) Do donošenja podzakonskih akata iz st. 1. i 2. ovog člana primjenjivaće se podzakonski propisi koji su važili do dana stupanja na snagu ovog zakona, ako nisu u suprotnosti sa ovim zakonom.
Stupanjem na snagu ovog zakona prestaju da važe Zakon o unutrašnjem platnom prometu ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 12/01) i Zakon o finansijskom poslovanju ("Službeni glasnik Republike Srpske", broj 12/01).
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srpske".
